BIBLIOTHEEKSAMENWERKING IN HET „LAND”
EN DE VRIJE HANZESTAD BREMEN
De stad-staat Bremen bestaat uit twee steden, Bremen met ongeveer 600.000 inwoners
en Bremerhaven met circa 150.000 inwoners. Deze steden zijn 50 km. van elkander
verwijderd en worden door de Weser verbonden. Het omliggende gebied, dat het
natuurlijke actieterrein vormt voor de regionale samenwerking behoort tot de staat
Nedersaksen1. Nochtans hebben beide steden een grote uitstraling op het terrein van
NederSaksen en zulks niet enkel op economisch vlak.
Op bibliotheekgebied bestond tot op heden slechts een collegiale samenwerking en
de vraag kan worden gesteld of het ooit tot een meer intense samenwerking komen
kan ? Bremen zou, wanneer het initiatief daartoe uit Nedersaksen moest komen, zich
hieraan zeker niet onttrekken. Nu mogen de studenten en degenen die te Bremen
komen werken uit Nedersaksen van de bibliotheek gebruik maken aan dezelfde voor-
waarden als de inwoners van Bremen.
Toch menen wij een bijdrage over bibliotheeksamenwerking in het ,,Land” Bremen
op zijn plaats omdat in Bremen de stadsoverheid eng verbonden is met de autoriteiten
die het land besturen, voor het grootste gedeelte zijn zij dezelfde. De politieke leiding
is trouwens helemaal dezelfde. Het feit dat een „Senat” het land bestuurt schenkt grote
ontwikkelingsmogelijkheden.
De openbare bibliotheken van de vrije Hanzestad Bremen staan voor een belangrijk
keerpunt in hun ontwikkeling.
De vroegere „Staatsbibliothekw wordt overgedragen aan de nieuwe universiteit en
wordt universiteitsbibliotheek.
De vroegere Centrale van de Openbare Bibliotheken daarentegen wordt overgebracht
in het gebouw van de „Staatsbibliothek” en zal dusdanig worden uitgebouwd dat zij
de taak van „Stadtbibliothek” 2 kan vervullen ; er zal dus een eenheidsbibliotheeksysteem
woçden opgericht waarbij de nieuwe „Stadtbibliothek” de taak overneemt als Centrale
van de openbare bibliotheken.
Alvorens men overgaat tot het nemen van een beslissing met een dergelijke orga-
nisatorische omvang is het goed zich terdege te bezinnen over de planning en de
uitwerking van de nieuwe opgaven.
Een openbare bibliotheek kan twee wegen inslaan om haar taak te vervullen :
1.	zij kan zich beperken tot haar „openbare” taak en enkel het algemene publiek
dienen ;
2.	zij kan contact opnemen met alle kringen en instanties die mogelijk geïnteresseerd
zijn en de eisen en wensen nauwkeurig optekenen, en hiermede bij het samenstellen
van he tijdschriften- en boekenbezit zorgvuldig rekening houden. Bovendien kun-
nen planmatig en systematisch zekere diensten voor bepaalde instituten of instel-
lingen overgeriomen worden.
De onder punt één aangehaalde mogelijkheid karakteriseert practisch de taak van
de openbare bibliotheek op de meeste plaatsen. Nauwer organisatorische samenwerking^
met andere instellingen ontstaat in de meeste gevallen slechts toevallig en dus zeker
niec systematisch. Zij berust uitsluitend op het initiatief en de goede wil van de
1.	Ter verduidelijking dient té	worden opgemerkt dat Duitsland is	ingedeeld	in „Lânder” ; het
c.nd Breinen	bestaat d.us uit	de steden Bremen en Bremerhaven	en wordt	bestuurd door een
,,Sénat .
2.	Eveneens ter	verduidelijking	dient te worden vermeld dat het	begrip „Stadtbibliothek” na
mur ui °ë	een m Duitsland een heel andere betekenis heeft	gekregen.	De meeste stads-
DiDlictncken werden omgevormd tot „Einheitsbibliotheken”. Deze Einheitsbibliotheken zijn
een .samenvoeging van de stadsbibliotheek en de openbare bibliotheek. Wanneer'in de tekst
wordt gesproken van „Stadtbibliotheek” wordt dus steeds ‘bedoeld de 'Openbare bibliotheek.
108