COM (Computer Output Microform). Deze techniek is financieel zo in- teressant dat hij volgens sommigen veel kans maakt om de eerstvolgende jaren een zeer gangbare uitvoervorm te worden.9 Tenslotte is er nog de on-line catalogus, waarbij de bibliografische in- formatie in machineleesbare vorm in de computer wordt opgeslagen. Deze informatie is rechtstreeks toegankelijk via een terminal maar kan ook opgevraagd worden onder diverse vormen zoals gedrukte lijsten, COM o kaarten.10 11 Deze catalogusvorm heeft ongetwijfeld enkele voordelen : mo- gelijkheid tot het stellen van nauwkeurige en gekombineerde vragen, on- beperkte fysische toegankelijkheid, onmiddellijke updating.11 Het grote nadeel van de on-line catalogus is dat hij zeer duur is, zodat de kosten best gedeeld worden door een aantal bibliotheken die zich in een netwerk verenigen. . Wanneer we nu de diverse catalogusvormen, zowel de traditionele ais de geautomatiseerde, met elkaar vergelijken op het punt van flexibiliteit, hanteerbaarheid, overzichtelijkheid, reproduceerbaarheid en kosten, en we plaatsen een plusteken telkens een bepaalde catalogusvorm de voorkeur verdient voor één van deze kenmerken, dan geeft dit volgend resultaat : traditionele vormen geautomatiseerde vormen boek kaart sheaf boek COM on-line flexibel . ./#= - hanteerbaar ■ . overzichtelijk -19 •; Ijf ; reproduceerbaar + • kosten In deze evolutie van traditionele naar alternatieve catalogusvormen heeft de gebruiker nooit een grote rol gespeeld.12 Daarom houden we ons nu bezig met twee gebruikersonderzoeken die in Groot-Brittannië werden uitgevoerd. 9. S. A. Cramer. The computerised catalogue in a university library, in : Libri, 26 (1976) 1, p. 42. 10. Stanley McElderiÿ. Op. cit., p. $33- 11. Stanley McElderry. Op. cit., p. 234. B- Mary Kay Daniels Ganning. The catalog.- lts nature and prospects. In: Journal of library automation 9 (1976) 1, p. 48-66. 12. Stanley McElderry. Op. cit., p. 234 : “The primary motivation for changes in the format of the catalog has been product oriented more than it has been consumer or user oriented”. Bibliotheekgids—Jg. 53 Nr. 2-3 1977 / 133