lijken is en zich kan beroemen op een reeks van grote, goed uitgebouwde wetenschappelijke bibliotheken.3 Tabel 3. Relatie uitgaand interbibliothecair leenverkeer - aantal studenten in Nordrhein-Westfalen - 1974 Aantal IL-aanvragen 1974 Aantal studenten 1974/75 Aantal IL-aanvragen per student Aken 37.591 19.598 1.92 Bielefeld 21.300 3.415 6.24 Bochum 34.786 20.237 1.72 Bonn 38.723 21.881 1.77 Dortmund 6.141 3.070 2 Düsseldorf 22.993 4.904 4.69 Keulen 27.921 23.443 1.19 Munster 27.050 25.305 1.07 Nordrhein- Wëstfalen 216.505 121.853 1.78 In Nordrhein-Westfalen noteert men 1.78 IL-aanvragen per student.22 Toegepast op de Belgische situatie zou de coëfficiënt 1.78 een totaal van 165.000 IL-aanvragen opleveren, uitgaande van de universiteiten. Buiten de universiteiten doen ook de openbare en speciale bibliotheken beroep op het IL-verkeer. Ook deze gebruikers dienen in de schatting van het volume van het IL-verkeer betrokken. In de USA krijgen de grote academische en research bibliotheken voor elke eigen uitgaande vraag 1.7 externe aanvragen teruggestuud.23 Deze coëfficiënt toegepast op de 165.000 IL-aanvragen, die jaarlijks uitgaan van de universiteiten levert het mogelijke cijfer op van alle IL-vragen in België*: 280.000. Dit laatste cijfer komt vrij goed overeen met de Nederlandse toestand. Een kleine 50% van alle IL-aanvragen, die toekomen op de drie Neder- landse centrale catalogi (CC : Den Haag ; CTC : Delft ; LBC : Landelijke Bibliotheek Centrale), komen uit het academische milieu (algemeen weten- schappelijke bibliotheken en een gedeelte van de speciale bibliotheken).24 Uitgaande van dit gegeven zouden de 165.000 Belgische IL-aanvragen uit het academisch milieu met een factor 2 dienen vermenigvuldigd te worden om het hele Belgische IL-verkeer te meten (330.000). Een andere correlatie kan gezocht worden in het aantal IL-aanvragen per capita van de bevolking. Engeland heeft 0.05 aanvragen per inwoner, Israël en USA 0.03.25 26 Met 300.000 IL-aanvragen zou België precies het niveau halen van Israël. In afwachting van een proefondervindelijk on- derzoek mag daarom als hypothese gesteld worden, dat het totale IL-verkeer in België ongeveer 300.000 aanvragen bedraagt per jaar. A 300 F per IL- transactie gerekend, betekent dit een uitgave van 90.000.000 F per jaar. Bibliotheekgids — Jg. 53— Nr. 1 — 1977 / 35