dat enkel de rijke bibliotheken en rijke landen voortaan nog op de service van de BLLD zullen kunnen beroep doen. Tegen deze opmerking plaatst M. Line de stelling dat arme landen (bibliotheken) op een expliciete en niet op een impliciete wijze dienen geholpen te worden. Daarenboven moeten de in- stellingen, t.o.v. de eigen bibliotheek hun verantwoordelijkheid opne- men.13 30 31 Tegenover dit blijkbaar sterker wordende kamp van voorstanders van een vergoeding voor het IL-verkeer staan zij die menen dat cultuurgoederen als boeken vrij en onbelast moeten kunnen circuleren en dat de dienst- verlening de eerste taak blijft van de bibliothecaris ook t.o.v. zijn collega’s, ook in moeilijke omstandigheden, ook bij een ongelijke spreiding van de lasten.28 72 4. Wie leent wat, van wie, waarom ? Het is niet mogelijk om met het bestaande cijfermateriaal een volledig antwoord te geven op de vraag wie leent wat, van wie, waarom. Inzake con- creet cijfermateriaal over het IL-verkeer loopt België een flink eind achterop bij andere landen met een goed ontwikkeld bibliotheeknet als b.v. de USA, Groot-Brittanië en Duitsland, die sinds 1970 bouwstenen hebben aangedra- gen, die nu een stevige basis vormen voor de verdere uitbouw van het IL- verkeer.3 5 32 33 Toch wordt hierna een poging gedaan om met de beschik- bare fragmentaire gegevens hier en daar wat licht te laten schijnen op enkele aspecten van het IL-verkeer in België. A. Fotocopie, boek, microvorm. Eens was het de droom van enkele bibliothecarissen om het IL-verkeer van boeken te vervangen door het systematisch microfilmen van de in leen gevraagde literatuur.34 Zo bleef het origineel steeds ter beschikking van de eigen lezers en verwierf de vragende bibliotheek een eigen exemplaar van het gewenste boek, zij het dan in microvorm. Tabel 5. Fotocopie - Boek - Microvorm Boek Fotocopie Microvorm Varia USA35 53,6% 42,7% 2,8% 0,9% UB KUL (eigen aanvragen) 83,4% 16,6% ■9 UB Gent (eigen aanvragen) 65,9% 34,1% — — SCK Mol (eigen aanvragen) '■"# % ' 97 % " — — UIA (eigen aanvragen) 24,1% 75,9% — mKüM UB KUL (externe aanvragen) 40,8% 59,2% — — UB Gent (externe aanvragen) 60,2% 39,8% — SKC Mol (externe aanvragen) 21,2% 32,3% 46,5% — UIA(externe aanvragen) 8 % 92 % mÊÊM 38 / Bibliotheekgids—Jg. 53 — Nr. 1 — 1977