llen verrassen : de aanmoedigingen van de letterkunde

] Je
ner collega s zu Ee a :
wedstrijden en prijzen zijn nutteloos en soms schade-

onder vorm van v
lijk. Om mijn gedacht

ed ik ] ä d er-
Or E ett
slechts P radoxaal naar ien vor m zal IS Zeggen dat ae \ ; aat |

een weinig paradoxaal uit te drukken — doch

MD

kundige voortbrengst moet aanmoedigen en niet de voortbrenger.
«Ik verklaar me nader : Een schilder, een zes en hebben soms
hulp noodig om de materialen te verzamelen die noodig zijn tot het
uitvoeren van hun werk; de schrijver heeft slechts papier, pen en inkt
vandoen. Een musicus, een tooneelschrijver hebben dikwijls steun noo-
dig om hunne schepping tot haar recht te brengen : dat men ze helpe
Eee uitvoering hunner symphonie, door het opvoeren van hun stuk
mogelijk te maken; dat men aan den schilder zalen ter beschikking
stelle om zijn doeken te vertoonen, zooals men aan den letterkundige de
uitgave van zijn boek zal vergemakkelijken.
ODS koope zijn boeken tenbehoeve der openbare bibliotheken,
zoo hij vindt de gemeenschap er voordeel bij heeft. Maar de letter-
] ijkheid, dient niet te worden aangemoedigd. De
is geen ambacht. Men schrijft, men schept omdat men in

kundige, al

letterkunde 1
= 3 Tar . .

zich een onbedwingbaren drang tot scheppen voelt. Het is een roeping,

nl

waaraan men niettegenstaande alles gehoorzaamt; het is een noodlot
zoo ge wilt, maar het is geen keus. Een letterkundige mag niet werken
met het oog op een stoffelijk voordeel. Zelfs moet men, meen ik, die-
genen ontmoedigen die geen roeping hebben; en degenen die niet het
voldoende heldhaftige temperament bezitten om aan de moeilijke toe-
standen te weerstaan. Carlyle zeide : « de schrijver is de ware held
onzer dagen. » En ik herinner mij de woorden van een ander genie, die
leefde als held van de kunst, de schilder Vincent Van Gosh, die in een
zijner brieven bevestigde : « De waarheid, eigenlijk, is dat niemand ons
verplicht te werken. » Schrikkelijk en tragisch woord, maar waarvan
men de pijnlijke waarheid aannemen moet. De schrijver, van zijn taak
bewust, heeft den moed zijn toestand onder oogen te zien, toestand die
bijzonder droevig is in België. Hij moet weten dat hij zal te strijden
hebben, dat hij tot elk offer moet bereid zijn om datgene te vervullen,
dat hij wil, om zijne innerlijke visie te verwezenlijken, opdat het woord
dat in hem brandt worde tot vleesch. Dat diegene zwijge die niet bereid
is zich met ziel en lichaam te wijden aan zijn kunst.

« Hij moet niet rekenen op aanmoediging vanwege den Staat. De schep-
pers zijn het zout der aarde, de trots, de onafhankelijkheid en, dikwijls,
de opstand | Dat is de schoonheid van hun zending, en die moeten zij
volledig aannemen. De voorbeelden zijn overvloedig onder de vlaam-

138