verscheen en weer verdween in de tril-
lende luchtgolven, tot ten slotte om half
drie de palmen zich duidelik aftekenden.
Ik herinner me alleen een paar naakte
zwarte lichamen, die als razenden in het
zand wroetten en een groep zwijgende
mensen daar omheen, wachtend op de
beslissing over leven en dood. Het
water kwam — langzaam, want in de
haast hadden we een slechte plek geko-
zen. Maar terwijl wij. het eerste natte
zand in onze handen voelden, verdron-
gen zich alle primitieve emoties in ons
hart — vreugde, opluchting, dankbaar-
heid, te diep om in woorden uit te
drukken.“
Of het zoeken en vinden van de weg :
„...maar toen wij die avond den zandi-
gen top bestegen en de rode avond-
schijn zagen overgaan in mauve en grijs,
terwijl de avondster schitterdede als een
druppel schitterend vuur in een schaal
van safier, vergaven wij de meedogen-
loze woestijn alles; vooral toen, precies
in het zuiden, waar wij haar gezocht
hadden, een zwarte schaduw zichtbaar
werd, laag en vierkant, ver weg en dus
in deze atmosfeer alleen zichtbaar als
het schroeiende, verraderlike zonlicht
plaats maakt voor de koele nacht. “
De gastvrijheid van de hoogwaardig-
heidsbekleders, wanneer eenmaal het
vertrouwen gewekt is, de eet- en thee-
en godsdienstceremonieën, het land-
schap en dan vooral de weerkomst in
de bewoonde streek, een uitkomst en
toch vol bitter heimwee. Voorwaar een
boek om niet spoedig te vergeten.
D. B.
HYMNES A LA DÉESSE; traduits
du sanscrit avec introduction et notes
par Arthur et Ellen Avalon. 40 Dessins
de Jean Buhot. Paris, Bossard.
Dit kleine boekje is een uitstekend gedo-
cumenteerde inleiding, niet alleen tot de
brahmaniese ikonografie, maar vooral
tot de geest zelf van deze ikonografie
De heer Avalon merkt zeer terecht op
dat de Europese opvatting van de mil-
lioenen Indiese góden onzinnig is. Het
geloof komt er op de duur altijd toe, een
32
onmiddelike en tastbare vorm te geven
aan alle metafysiese problemen. Deze
vorm dient slechts om een van de talloze
zijden van het probleem in de ruimte en
de tijd te bevestigen, want te allen tijde
heeft de mens gemeend dat hij bezat
wat hij kon voorstellen. De gigantiese
konseptie van de godsdienstige geloof-
punten en wijsgerige meningen in Indië
is niet begrepen in de ikonografiese
kanons maar wel veeleer in de grootheid
van de plastiese visie — en men mag
zeggen van deze hymnen dat zij de
meesterwerken van de Indiese pastiek
waardig zijn. De illustraties van Jean
Buhot volledigen de ikonografiese aan-
tekeningen.	C. H.
CHATTËRJI ; Sous les manguiers.
Légendes du Bengale. Trad. d’Andrée
Karpelès. 15 Dessins hors texte. Ibid.
Ik zou gaarne bij deze mooie verhalen
enkele aantekeningen over hun oor-
sprong gelezen hebben. Dat zou des te
belangrijker geweest zijn, daar sommige
onder hen, als„dekoning met de.naal-
den “ en „de vos als schoolmeester “,
analogieën vertonen met Westerse
sprookjes. In „ Winter en Lente “ ver-
mengen zich de oudste kosmologiese
begrippen met het populaire element en
zelfs met aan de Yatakas ontleende
situatiès. Aan de tekst van deze beide
boekjes voegde Andrée Karpelès enkele
sobere tekeningen toe,	C. H.
ABANINDRANATH TAGORE :
Sadanga ou les six canons de la pein-
ture hindoue. Trad. d Andrée Karpelès.
Avec 14 Planches. Ibid,
Hier worden we rechtstreeks in de
Wereld van de kanons der Indiese schil-
derkunst binnen geleid. Dit deeltje
vormt een gelukkig komplement van
wat wij reeds wisten over de Indiese
esthetiek. Men zou het kunnen verge-
lijken niet sommige bladzijden uit
Amanda Coomaraswaray (Danse de
Giva). Ik betreur voor mijn part dat de
lange inleiding van Andrée Karpelès
enigzins het karakter van een manifest
aannam.