’n boek óf ’n Bijbel óf ’n leerboek is ». Er
bestaat geen leesgewoonte. Vorige pogingen om
beterschap bij te brengen hadden geen succes.'
Zo werd door twee leden van de Carnegie
Foundation (1928) de idee geopperd te begin-
nen met een nationale centrale bibliotheek (let
wel : de foutieve oplossing soms ook in ons
land voorgestaan). Maar zo wijs zijn de heren
wel, dat zij tegelijkertijd de gedachte suggereren
enkele centrale bibliotheken in te richten. De
eerste - gelden zouden door de Carnegie Foun-
dation verstrekt worden. De poging lijdt schip-
breuk.
. « As ons dan werklik ten opzigte van open-
bare biblioteke ’n beleid ten uitvoer wil bring,
moet ons sorg dat uit die staanspoor ’n volks-
biblioteek-stelsel as ’n organiese geheel ontwik-
kel... ». Pogingen worden aangewend om de
bestaande kernen tot een distributieselsel samen
te snoeren per streek ; organisch om te bouwen;
personeel toe te voeren ; dat technisch te vol-
maken ; regionale non fiction C.C.S. aan te
leggen ; gezocht wordt naar mensen, helpers,
« plaatselike onderwijSer of ander geskikte
persoone ». De middelen worden beraamd cp
1 /•— per persoon, voor een district van mini-
mum 20.000 man. «Met ’n onkoste van £ 25
per jaar sal dit vir ’n dorpie van 500 mense
nie moontlik wees om ’n bevredigende biblio-
teekdiens te verkry nie. Met 40 dorpies » zal
het gaan. Die [algemene] biblioteekstelsel be-
hoort te beskik oor 1 -6 per hoof. Per provinsie
moet een permanente commissie ingeste'd wor-
den « bestaande uit opvoedkundige of andere » ;
plus een « Nasionale Raad » (afgevaardigde
van de provinsiale biblioteekrade, en lede wat
deur die regering benoem word weens hul
kennis van die leesbehoeftes van die volk).
"Wij waarschuwen hier de Suidafrikaansche
collega’s ... met de ondervinding in eigen land !
In de « aanbevelings in kort » wordt de toon
van de brochure scherper, imperatiever en ook
beter. Gehuldigd worden de principes van de
natinoale bibliotheekstructuur, onderwerping aan
het centraal gezag, subsidiering op grond van
eigen inspanning, verzorging van de jeugdbibli-
otheek, beroepsvorming.
Tot slot volgt een lijstje literatuur voor Zuid
Afrika, voor «ander lande».
Een boekje waarin wij veel van het eigen
wee herkennen ; waarin wij vernemen eens te
meer, dat de kernproblemen met hun verschillen,
overal dezelfde zijn, en dat men overal in de
eerste plaats geneigd is dezelfde fouten te
begaan.
Suid Afrika let op u Saeck I
Monthaye, A. : Het grafisch bedrijf, 45 blz.
Kath. VI. H. Uitbr. XXXIX,- 3. Brussel
Standaard, 1940.	- fr. 2,50
In kort bestek heel wat gegevens, met zeer
goede detailfiguren. De titel is te algemeen, zegt
de auteur ; enkel een korte schets wordt gege-
ven. Zij is toch welkom, want te veel bestaat
voor ons niet op dit gebied, en zeer welkom is
de brochure, omdat zij uit de- gemeenplaatsen
treedt ; een inslag van methodische stofbewer-
king haar grondslag vormt.
Behandeld worden : lichtgevoeligheid van
zilverzouten en bichromaten ; hoogdruk of boek- '
druk (camera met omkeerspiegel, lijncliché met
etsstadia, raster) ; vlakdruk (lithografie, offset) ;
koperdiepdruk (rakel en raster ; rol van het
pigmetpapier ; cylinders en inkten) ; kleuren-
druk (koperdiepdruk, hoogdruk, vlakdruk)
retouche.
Güilich, Wilhelm : Die Bibliothek des Instituts
für Weltwirtschaft (Kiel) ; Voraussetzungen
' und Grundlagen weltwirtschaftlicher For-
schung. 87 blz. Jena, Fischer, 1939.
Overdr. uit : Weltwirtschaftlichen Archiv. 50.
Band; Heft 1.
De brochure behandelt niet enkel bibliotheco-
nomische elementen, maar ovérziet het veld van
de wetenschappelijke bibliotheek in het bizon-
der, en perkt dan dè inhoud af. De bibliotheek
is relatief jong(1 91 0, door Pr. Harms gesticht),
en werd naar de lijnen van haar stichter, uit-
gebouwd. Doel is ; « die Gesamtlebensausser-
ungen der Weltwirtschaft dauernd beobachten »,
door middel van een « weltwirtschaftliche Zen-
tralstelle ». De bibliotheek zou enkel de weten-
schappelijke outillage daartoe bevatten met
bizondere secties voor tijdschriften, statistiek,
parlementsverslagen, handelsverdragen, tolover-
eenkomsten, scheepvaartrechten, handelskamer-
archieven, consulaire berichten, enz.
Weldra bleek dat deze grondstelling niet
houdbaar was. In I 924 kreeg Gülich opdracht
de 70.000 grote verzameling té reorganiseren.
Vertrekount werd dan: het economische leven,
met affiniteiten voor de bizondere gebieden,
welke, in het domein van de sociale weten-
schappen met de economie voeling hebben. Zo
komen onder de aandacht : levensruimte en
volk, staat en recht, geschiedenis en politiek,
neven de economische aardrijkskunde, de vol-
kenbeweging, de verkeersgeografie, rassenkun-
de, volksgroepenkunde, volkerenpsychlogie,
financiewetenschappen en staatkunde met
staatrecht, sociale politiek, arbeidspolitiek, enz.
Een kern-wetenschap dus. met uitlopers van
andere wetenschappen. Deze uitlopers, welke
in het eigen domein ingrijpen, (mathematische
statistiek b.v., waarschijnlijkheisrekenen).
Volgt daarna een bepaling van wat opoe-
nomen wordt in deze speciale bibliotheek. De
« werken »~ worden onderscheiden in « werken
met verslag-karakter (statistiek, politiek, be-
heer) een sectie van grote omvang ; werken
met normatief, karakter (wetten, overeenkoms-
ten) ; werken van propagandistische aard of
strijdliteratuur ; werk inhoudend richtlijnen ;
werken met illustratief karakter (romans, bio-
grafieën, enz.). Wel een zeer bizondere kijk.!