| Full text |
Iv
gaet dat wy , vóór dit tydstip, zoo veel en betere Dichters dan
de PFranschen bezaten , daer er geen enkele verdienstelyk d è
die dwingelandy gebloeid heeft. en
_ Philippus IL, de zoon van Karel V, zynen vader opvolgende
bracht den willekeur tot den hoogsten top, duizende B
werden door beuls handen op eigen grond vermoord, bes ie
ders werden tot in den schoot der huisgezinnen Eon en b
ontrukte den vader aen Lyne zonen, de moeder aen ie, En
Heren en de gevangenissen werden te naeuw voor zoo val
lagoffers » wiens bloed van het schavot op de straet moest vlie=
ten. Niemand dorst, over iets dat’s Landszaken aenging, sprek
veel min schryven ; de beul was de librorum B J torn
Die verdrukking voortdurende gav |
de volksgeest verging en van dit oogenblik werd het mogelvk
hen door allen vreemden invloed van hun eigezaerdig: oe,
ie doen afwyken. Dit geschiedde ook, ie leerde franscl 8
niet slechts om eene uitheemsche tael te kennen, maer En a
Weerde ‚ die het vlaemsch nu niet meer geven kl: te se an
men liet de kleeding der vaderen daer, om Hen en
gee na te Apen , men zwoer de ernstige en ware beleefdheid
al, om zich aen de bedriegende politesse en de gemaekte houdi
der Franschen over te geven; — en op die a laetste sch
de Belg voor den vreemden gelyk een leerling sne z an
meester. Wie eenen druppel echt vlaemsch bloed in de dln
heeft zal bekennen dat dit eene schandelyke plaets is, en d i
ee Volk niet lager zinken kan. Veel mannen, van oe ED
een ‚en wel byzonder Pieter Hein , van Antwerpen,
s welken Guiccardini, een Italiaen ‚ met lof spreckt
ebben. dit gevoeld , zy hebben zich tegen de verbasteri 8
verzeten gepoogd de moedertael haren kle weder tit bne
== maer wat kon hunne eenzame stem . ter
laffen slaep vervallen was ?
Heden i
en s Ee aj van zaken veranderd; er weegt geene
8 e verdrukking meer or
p ons, er staet geene galg
schavot i den
meer opgericht voor de tael- en vryheidminna-
en de Belgen den moed op;
geven;
wyl de VWatie in eenen
Y
ren; maer iets anders belet de herwinning van onze oude
weerde; dit is iets dat de Vlamingen niet genoeg bemerken en
waer van zy het slagoffer zyn zullen indien er niet opgelet
wordt. — Het is voor een Staetsbestuer lastig twee onderschei-
dene volken onder eenen scepter met dezelfde wetten, dezelfde
voordeelen te verschaffen. Elke mael dater iets in het belang van
een der verschillende deelen gedaen wordt, baert dit opspraek
in het andere gedeelte; wy hebben dit ten tyde van Koning
Willem zien gebeuren en dit heeft zich onder het tegenwoordig
Ryk reeds menigmael opgedaen; men herinnere zich slechts
het vraegpunt der vreemde suikers, wanneer er in Antwerpen
gansche hoopen volks rondliepen en schreeuwden : — Weg met
de Walen ! — Dit weet het Staetsbestuer wel „en diensvolgens
poogt het dit verschil tusschen de twee deelen onzes lands te
niet te doen. Die poogingen zyn:
Walen in de vlaemsche provintien als bewindhebbers te
sturen, op dat men zich verbastere om hun te believen, het zy
omeenambt, ofiets anders dat zy geven kunnen ,teverkrygen:
— het fransch verplichtend te maken in het Leger, in het
Landsbestuer , in ’s Ryks-scholen, in de Rechten, in alle era-
men, ja zelfs tot de geringste ambten, — Poortier van een
gevaugenhuis by voorbeeld! — De wetten in het fransch zyn
alleen officieel, in het vlaemsch overgezet gelden zy niet voor
het Recht; de vonnissen worden ook steeds in het fransch uit-
gesproken , en het is onlangs te Gent gebeurd dat een man ter
dood veroordeeld werd, zonder een enkel woord der beschul-
diging of van het doodvonnis te hebben verstaen. Mag men wel
aldus met het leven der menschen spelen ? De rechtveerdigheid
zou ons ten minste mneten aendryven om niet te Iyden, dat
men zoo willekeurig met onze landgenoten te werk ga; want
een beschuldigde is, voor dat zyu vonnis uitgesproken wordt,
een Burger als een ander en verdient dat men hem de middelen
geve om zich te verontschuldigen indien hy niet misdadig is.
— De opschriften onzer openbare gebouwen zyn in het fradsch;
om eene proef van die belachelyke doenwys tegeven, zal ik hier
? |
