ica 2

van de boeten en ander geldelijke verplichtingen te verzekeren.
De meester mocht elke week een ierde van het loon inhouden,
tot hij van elken gezel ro à 12 gulden in handen had, die als
waarborg moesten dienen voor de verschuldigde betalingen. De
meester behield dit geld tot de gezel de drukkerij verliet (D).

De bus werd door den meester bewaard, doch de gezellen
behielden den sleutel. Er werd een register gehouden van het-
geen in en uit de bus kwam (D).

Elk vierendeel van ’t jaar werd de inhoud van de bus onder
de gezellen verdeeld, « behouden nochtans twee guldens dewelke
altijt blijven sullen om alle nootsakelijke affairen uit te richten »
(B, art. 23). Uit de bus betaalde men allerlei. In den beginne ver-
zekerde haar inhoud o. a. den aankoop van hout en kolen voor de
verwarming der drukkerij. Het was eerst in 1639, dat de meester
deze uitgaaf voor eigen rekening nam.

Waren de geldelijke verplichtingen van de gezellen tegen-
over de bus aanzienlijk, die van den meester waren het in nog
veel ruimer mate. Om de drie maanden stortte hij twee gulden
voor elke pers (G). Bij allerlei gelegenheden kwamen daar extra-
giften bij. Telken male men hem de copie van een drukwerk, na
„voltooiing van den arbeid, terugbracht, en telkenmale men bij
hem het versleten leder van een der inktballen indiende, had
hij een storting te doen (A, art. 22). Op bepaalde feestdagen,
zooals « versworen maendach, vasten-avont, de gans-feeste »,
«vetten Donderdag» en andere, waarop de gezellen naar oude
«costumen» rekenden, was hij ook genoodzaakt de bus te ge-
denken (G). 3

Het bedrag dier giften was nogal verschillend. Voor de terug-
gebrachte copie van een boek ontving de bus een som, die overeen-
kwam met de waarde van het boek in den winkel (D). Op de aan-
gehaalde feestdagen kreeg de bus zooveel maal zes stuivers als
er gezellen in de drukkerij waren (D).

Wij weten wat B. Moretus in 1723 op Verloren of Verzworen
Maandag als drinkgeld aan het personeel van zijn werkplaatsen
heeft gegeven. Hij teekende het zorgvuldig op :

Aen de gasten der drukkerij ..... fl. 9,12
Plaetdrukkers Wwe Baerts... ..., NE ” |
EO EON Ee ee wi » 3,4
Plaetdrukkers binnenshuis ,....... » 34

 

fl. 20, En