Bekman, B.: Uit het land van het zwarte goud,
geïll., 109 blz. Antwerpen, Standaard - Ut-
recht, Het Spectrum, 1940.	fl. 0,95
Dit nummer van Schijnwerpers brengt den .
lezer in Zuid-Limburg en maakt hem bekend
met deze oudste mijnstreek. Leert hem Rolduc
als mijncentrum kennen, onderhoudt hem over
de mijnwerkers, over de ondergang van de mijn-
bouw van de abdij, over de ontwikkeling in de
twede helft van de-negentiende eeuw, over de
moderne mijnbouw in Zuid-Limburg, over de
arbeid ondergronds, over de andere bewoners
van de mijnstreek, de folklore en de sociale
voorzorg. Enkele vergelijkende cijfers over de
extrade in andere landen tegenover Limburg
en de uitnodiging eens te komen kijken naar de
zwarte streek in Zuid-Limburg. Deze schijnwer-
per geeft beknopt een goed beeld weer van de
stoere arbeid geleverd ten bate van nijverheid
en volk en is dan ook ten zeerste aanbevolen.
Bjerresö, K.: Nacht, 224 blz. Antwerpen, Ned.
Boekhandel, Den Haag, Zuid-Hollandsche U.
M„ 1941.
Een droom van een zestienjarige ! Het ma-
nuscript vond uitgever Guldendal in zijn bus,
het was geschreven op bladen van velerlei soort
en grootte, en bleek het werk te zijn van een
vijftienjarig schoolmeisje, geschreven buiten me-
deweten van ouders en school.
De droom en de verbeelding van Toves is
geen autobiografie, al is er oök overeenkomst
met haar eigen levensomstandigheden.
Nacht is een eigenaardige bijdrage tot de ken-
nis van de troebele overgangsjaren, ombevan-
gen en karakteristiek.
Bosschaerts, Eugène : De Mondscheinsonate,
100 blz. Antwerpen, ’t Anjelierke, 1941.
ingen.' £r. 1 6 ; geb, fr. 28
Het wil ons voorkomen dat Bosschaert’s pro-
zawerk :	« De Mondscheinsonate » Vinniger
aandacht op Zijn onbetwistbaar talent zal ves-
tiger, dan hij dit met zijn dichtwerk vermocht.
Ook als prozaist heeft Bosschaerts ongetwij-
feld hoedanigheden. Zijn proza golft; het is
precies ; het is zeker ; het geeft, helder en vast
omlijnd, wat het te geven heeft.
Bosschaerts schrijft van uit het eigen hart.
Meer dan zijn oogen heeft het hart, de geest,
een aandeel in wat hij schrijft. Zijn schrijven is
dan ook meer belijden, dan weergeven van een
realiteit. Deze werkelijkheid heeft Bosschaerts
doortrokken, heeft zich vermengd, verinnigd,
met zijn bloed en, meer dan een geslaagde foto-
grafische reproductie, krijgen wij, vooral in de
eerste vertelling, die haar naam gaf aan den
bundel, een viziönnaire verbeelding der werke-
lijkheid.
«Wij hopen, dat men, anno 1941, afstand
heeft gedaan van het begrip, dat «vizionnair»
.alleen maar iets zou hebben te stellen met wat
geweldig is of verbluffend naar formaat en af-
meting. De grootste reclameplaat zou dan vi-
zionnaire kunst zijn.
Wie, met volle overgave, dit eerste verhaal
leest, zal worden getroffen (zeer zeker ook door
het verhaal voor wat den inhoud betreft) door
dit « belijden » van een volkomen innerlijke aan-
schouwde ’ wereld. Zij is een verbeelding ont-
sproten aan wat Rilke heeft geschreven over
den zin en den rijkdom der kindschheid. Jaren
lang droeg de schrijver — onbewust, bewust ?
ii|g| dit levensfragment in zich om ; nu leeft zij
voor ons als een prachtige akwarel, dieper van
toon . en tint dan de meest perfecte fotografie,
zelfs een fotografie waarvan de kleuren de vol-
maakste werkelijkheid zouden evenaren.
Hoe verbrokkeld het tweede verhaal ook
aandoet en hoezeer Sommige lezers zich, mis-
schien, door de uiterlijkheid ervan, zouden af-
wenden, de straffe schrijfkunst van den auteur
kan men, ook hier,. volop waardeeren. Als de
schriftuur van deze « Galerij » niet zoozeer
zoü gedragen zijn op een kunstenaarstempera-
ment, zou men haar, ten deele, lachwekkend
hebben kunnen bevinden ; thans, doet zij als
wat alle waarachtige kunst vermag : zij ont-
róert.
Met een opstel, dat een kijk gunt op het
geestesleven van den auteur, en dus ook een
portret, een afbeelding is, sluit deze opmerke-
lijke bundel, dien wij graag signaleeren.
Bottome, Phyllis : Uit de wereld van het on-
bewuste, vert. Gorter-Keyser, 380 blz. Antw,
Nederl. Boekhandel: Den Haag, Zuid-Holl.
U. M. i
Met vreugde begroeten wij de heruitgave van
dit mooie boek. Zelden, toch, zagen we een zoo
nauwkeurige karakteruitdieping van de hoofd-
personen. 'Het onderwerp is nochtans beperkt
tot de beschrijving van de relaties onderling tus-
schën het personeel van een krankzinnigenge-
sticht. Klaar wordt aangetoond hoe de dokters
daar soms problemen met zich zelf, op te lossen
hebben, die heel wat zwaarder zijn dan deze die
de geesteskranken hen bieden. Prachtig zijn de
karaktertegenstellingen tusschen den onstruimi-
gen, van zich zelf bewusten Alec en den meer
verfijnden, in zich zelf gekeerden Charles, tus-
schen de'redeneerende Jane en het emotief kind-
vrouwtje van Alec, Sally. Na de zware, psy-
chische drama’s in dit kleine kringetje, stelt ten-
slotte een « happy ending » den lezer treveden.
Byleveld, H. van ; Nederland in Frankrijk. 1 66
blz. Antwerpen, De Sikkel, 1941. fr. 20,—
Fransch-Vlaanderen staat in het teeken onzer
belangstelling. De Zuidergrens der Nederlanden
luidt de titel na Nederland in Frankrijk. De
schrijver blijkt een uitnemend kenner van ge-
schiedenis en toestanden, taalverhoudingen en
beteekenis van den Westhoek. De inleiding is
beteekenisvol : Flandria Irtedenta, dan volgen
De Zuidelijke provincies der Nederlanden, Het
Grensland der Nederlanden en Walenland, het