REPERTORIUM VAN DE ORDONNANTIËN, STATUTEN,
ENZ. BETREFFENDE DE PLANTIJNSCHE DRUKKERIJ

A. Een los blad in twee kolommen verdeeld, gedrukt met
de Plantin-civilité-letter van het A. B. C. ou Instruction Chres-
tienne pour les petits enfants (1558) (z). Het opschrift luidt als
volgt : Statuten, Articulen ende Poincten, gheadviseert ende ghe-
accordeert, die sonder arghelist sullen moeten onderhouden wesen
van alle deghene die in dese Druckerye, ghenaemt den Gulden Pas-
ser willen hanteren,

Dit stuk was bestemd om in de werkplaatsen aangeplakt
te worden. Op dit oogenblik bevinden er zich nog drie exempla-
ren van in het Museum Plantin-Moretus, één in de drukkerij
(Zaal XVI), één in Zaal XVIII, en één in de gieterij (Zaal XXXIII).

Wij houden het voor een van de oudste arbeidsregelingen.
Naar alle waarschijnlijkheid werd het nog ten tijde van Plantijn
opgesteld.

B. Een los perkamentblad, gedrukt met gothische letter.
Het opschrift is hetzelfde als voor het stuk A, Verscheidene ar-
tikelen uit A worden in B herhaald, soms met lichte varianten.
B bevat evenwel verscheidene artikelen, die in A ontbreken.
Op overeenkomst en verschil hebben wij in de volgende bijla-
gen gewezen.

Het stuk behoort tot het einde van de 16° of begin van de
I7® eeuw.

Het eenig bewaard exemplaar hangt in de Plantijnsche
drukkerij (Zaal XVI).

C. Een los blad, gedrukt met de civilité-letter van Pega-
sides Pleyn, Plantin 1583 (2). Het opschrift luidt : Ordonnantie
ende wetten staende by elck eenen op dese Passer-Druckerye werc-
kende t'onderhouden. Het stuk draagt geen datum. Onderaan
leest men : In de Druckerye van Christoffel Plantijn. Het is waar-
schijnlijk ook uit Plantijn's tijd afkomstig.

_(r) Zie M. Sabbe & M, Audin : Die Civilité- Schriften (Weenen, Biblio-
theca Typographica 1929) Plaat 3.
(2) Zie M. Sabbe & M, Audin : Die Civilité-Schriften (Id. id), Plaat zo

 

 

tk en