Full text |
heeft. Wel bevat het menige stichtende
beschouwing over de geestelijke beteeke-
nis der daden van Lessius, wel. wordt
er op vele plaatsen gedaan aan sentimen-
teele genreschildering, maar door den
wetenschappelijken ernst waarmee de
opzoeking der bronnen is geschied heeft
het recht op waardeering niet alleen van
wie zich stichten wil, maar van al wie
in het denken en voelen van onzen rijken
Renaissancetijd wil doordringen. Alleen
betreuren we het dat Pater Van Suil
de tweeslachtigheid niet heeft vermeden.
Hij verwaarloosde te veel het weten-
schappelijk appareil. Bronnenopgave blijft
op sommige beslissende punten achter-
wege, daar waar óp meer dan een punt
mysterie heerscht.
Over het. kapitale werk van Lessius,
zijn onsterfelijke « De justifia et jure »,
vernemen we te weinig. Vreesde de
schrijver zich te wagen in. dien doolhof
der economische omstandigheden onzer
nederlandsche XVIe en XVIIe eeuw ?
Het is toch voornamelijk als moralist
van de handelswereld dat Lessius voor
onze geschiedenis belang heeft. Wet-
geving, openbare handelsmoraliteit, en
wisseloperaties heeft hij beïnvloed in
een tijd dat de strijd tusschen de midden-
eeuwsche economische theorieën en de
kapitalistische organisatie der Nieuwe
tijden nog volop aan den gang was. Er
gaat van zijn levensgeschiedenis een
prachtige leer uit : een gebroken man die
zijn lang leven in uiterste geestesinspan-
ning leeft en werkzaam is spijts de
geweldige miserie van een gruwelijke
ziekte. Dat leven heeft de schrijver
atmosferisch flink weergegeven.
Het is hier niet de plaats om te wijzen
op enkele kleine fouten die het stevig
werk van P. Van Suil geenszins ver-
minderen. J. A. Goris. -
D. Meresjkowsky: De Veertiende Decem-
ber. Amsterdam, Mij voor Goede en
Goedkoope Lectuur.
Onlangs schreef M. Gorki een, ook.
in de N. R. C. overgenomen, opstel
over de Russische literatuur. Frankrijk,
schreef hij o. m., is de verblijfplaats van
Dmitri Meresjkowski, een zeer geleerden,
belezen en vruchtbaren schrijver, den
auteur van de trilogie « Christus en de
Antichrist ». Deze is samengesteld uit
drie vrij droge novellen, doorspekt met
archeologie: «Juliaan de Afvallige », « Leo-
nardo da Vinei » en « Peter de Groote ».
Hij heeft verder ook gedichten geschre-,
ven, een groot aantal essays, den roman
« De Dekabristen » en verscheidene stu-
dies van wijsgeerigen aard.
« De veertiende December » werd ver-
taald in de voornaamste talen van
Europa. Meresjkowsky (geb. 1866) heeft
in dit werk den Decabristenopstand
van 1825 geschilderd. De ontevredenheid
tegen de reactiepolitiek van Alexander
werd bestreden door geheime genoot-
schappen die aanvankelijk vooral de
verbetering van den ellendigen toestand
der lijfeigen boeren en de hervorming
der barbaarsche krijgstucht betrachtten.
Daarnaast kwam het streven naar poli-
tieke hervormingen op den voorgrond.
Na de onderdrukking van den opstand
werden niet minder dan 121 personen
gehangen, levenslang opgesloten of naar
Siberië of den Kaukasus gebannen.
L. B.
A. H. van der Feen.^S Een Gunst en
andere verhalen. Amsterdam, Elsevier.
Nummer 21 van Elsevier’s Algemeene
Bibliotheek biedt drie sobere en uit-
muntende vertellingen van A. H. v. d.
Feen. Drie bittere levensepisodes : « De
Gunst », een gevangene die bij het
overlijden van zijn vader naar huis mag
en zich zelfmoordt, « Mijnheer de Rec-
tor », een verhaal van verzwegen leed,
« De laatste Robber », het einde van een
speculant.
Deze schetsen krijgen nog een andere
beteekenis wannéér men weet dat de |