— 64 — G ORDONNANCIE ENDE COSTUME DER DRUCKERIE VAN MEESTER CHRISTOFFEL PLANTIN, GHEORDONNEERT MET CONSENT VANDEN MEESTER ENDE DE GHESELLEN OM LIEFDE ENDE EENDRACHTICHEYT MET MALCANDEREN TE HOUDEN, ENDE OM MALCANDERS PROFIJT, WELCKE ALLE GHESELLEN DIE DAER NU ZIJN, OFT COMEN SULLEN, SCHULDICH ZIJN TE ONDERHOUDENE. In den eersten, Dat niemant malcanderen verlet doen (1) en sal om eenich profijt buyten der Druckerien te doen, oft doer siecte die van drin- cken coemt, oft doer drincken, oft andersins, dan alleenlyck doer nootsake, ende als dan sal hy den Meester segghen dat hyt anders ordonnere, op de verbeurte van malcanderen te betalen, dies sal de Meester dat tsaderdaechs af corten sonder eenighe murmuratie, ende de Meester sal daer voor borghe blyven. Item, dat gheen setters houden en sullen eenighe pasteyen over den naestcomenden sondach oft heylich dach na dat die selve ghemaect zijn, op de verbuerte van een cruycxken biers van drie stuyvers. Item, dat de setters hun formen sullen leveren ghereet snoenens ten xij. hueren, ende alst root en swart is ten xj hueren, oft daer na, op de ver- buerte van een cruycxken te betalen. Item, dat de setters als si een formaet breken alle de scriften ende garnituren sullen op binden, ende hanghen oft legghen elck op zijn plaetse, op de verbeurte van een cruycxken van drie stuyvers, Item, dat die setters alle saterdaghe eer si wech gaen hun letteren sullen op rapen, op de verbeurte vanden britse oft een stuyver daer voor tot profijt vander Cappellen. Item, dat de druckers de setters formen sullen afdrucken als zij se hebben opde voorseyde huere (ten ware dattet yet brake aen de presse daer si twee oft drie hueren na wachten) op de verbuerte van hun te betalen. n Item, dat de druckers gheen leren af doen en sullen die goet zijn, noch inct quisten, oft tsaterdaechs tsavonts wech gaen sonder den inctback te decken, op de verbuerte van een kruycxken. Item, dat de Meester (als hi de proeve smorghens te seven hueren heeft, ende na noene ten vier uren) die proeven in tijts sal lesen, oft doen lesen datter de druckers niet nae en wachten, op de verbuerte van de ghene die daer verlet by hebben te betalen. (z) Door afwezigheid anderen beletten te werken.