boeksignaturen ; artikelen uit encyclopedieën en handboeken ; speciale bibliografieën, indexen en referaattijdschriften met alle bruik- bare trefwoorden ; de belangrijkste vaktijdschriften. In principe bestaat het samenstellen ervan, evenals bij het samenstellen van een bibliografie, uit speurwerk en selektie, maar hier vervalt het tijd- rovende registreren van grote hoeveelheden titels. Ervaringen in de Verenigde Staten zijn positief. 3. De onderwijs- en leermiddelen Dit zijn de materiële middelen die de struktuur van de leerstof kunnen verhelderen en de effektiviteit van de didaktische werkvormen kunnen verhogen. In het voorgaande zijn al verschillende onderwijs- en leermiddelen genoemd. Dit wijst er op dat ze soms onverbrekelijk met een bepaalde didaktische werkvorm verbonden kunnen zijn. Ongetwijfeld is het belangrijkste leermiddel bij het bibliografie- onderwijs de bibliografie zelf. Iedere docent zal er dan ook naar streven zoveel mogelijk bronnen voor zijn onderwijs ter beschikking te hebben. 3.1 Het handboek In het buitenland worden de bekende handboeken Winchell, Walford, Totok/Weitzel/Weimann, het Manuel van Malclès, vaak als basis voor het onderwijs gebruikt. Door het vooralsnog ontbreken van een Nederlands equivalent worden hier gestencilde titellijsten gebruikt. 3.2 Het leerboek Behalve Malclès’ Manuel dat een kombinatie van hand- en leerboek is, zijn de bestaande leerboeken grotendeels engelstalig. De meeste leerboeken gaan uit van inlichtingenwerk in het algemeeen, en kombineren dus alle naslagwerken. Enkele goede leerboeken zijn bv : Cheney, F. N., Fundamental reference sources; Katz, W. A., Introduction to reference work-, Ziskind, S., Reference readiness. Speciale aandacht verdient Margaret Taylor’s Basic reference sources. Dit is een zeer gedetailleerde geprogrammeerde instruktie, waarbij geheel wordt uitgegaan van zelfwerkzaamheid van de student. Bibliotheekgids £tJg. 53 — Nr. 1 — 1977 / 19