4

Allerlei maatregelen werden getroffen om de goede ver-
standhouding onder de gezellen te behouden.

Wanneer een nieuwe gast werd aangenomen, moesten de
gezellen, die een of ander kwaad over hem wisten, dit aan den
meester binnen de twee dagen mededeelen. Zoo van zijn kant
de nieuwgekomene eenig kwaad wist van een der gezellen, was
hij ook genoodzaakt het aan te geven (D.).

Als er twist ontstond, moest de meester verwittigd worden.

Hij onderzocht de zaak met twee gezellen van de zelfde pers en
velde het oordeel (D). In afwezigheid van den meester werd het
onderzoek gedaan: door zijn « gecommiteerde » (I).

Er wordt bepaald, dat de gezellen van verschillende persen
elkanders werk mogen bekijken en beoordeelen. De eene mag
den andere zelfs « ghesedichlick » vermanen, maar er wordt vooral
op gedrukt dat zulks «stillick ende soetelick» geschiede (D).

Het bleek ook noodzakelijk voorzorgen te nemen om te
beletten, dat de vrouwen der gezellen op de drukkerij kwamen
om er «rusie oft crackeel (te) maecken door clappernije oft an-
dersints » (L, art. 86). In 1667 werd besloten, dat in zulk geval
«den man de bruecke (verbueren sou) naer gelegentheyt van de
saecke ».

Het was den gezellen streng verboden elkanders ouders of
vrienden te belasteren (L., art. 83). Niemand mocht zich « ver-
voorderen (zich) met iemants huyshouden te moeyen, oft iemants
vrouw te injureren ofte blasphemeren, oft iet te seggen dat haer
eer te naer gaet» (L, art. 76).

Een van de voornaamste betrachtingen van de Kapel was
er voor te Zorgen, dat de « Ghemeyn Busse » goed van geld voor-
zien was. Al het drinkgeld gestort voor « willecoms » of « bien-
venues», ter gelegenheid van bruiloften van gasten, van geboor-
ten of sterfgevallen, enz. was voor de bus bestemd (B, art. 23).
Bovendien moest elk gezel 's Zaterdags een oort Brabants voor
de bus afstaan.

Met elke gebeurtenis van eenig belang in het privaat leven

of op de drukkerij ging een gift aan de bus of een tractatie ge-

paard. De ordonnantiën verzameld door J. van Pinxen (1700)
beginnen met een opsomming van hetgeen moet betaald worden
door elken gezel, die op de drukkerij van Sr. Moretus werkt.
Die lijst is indrukwekkend.

Voorzorgen werden genomen om de betaling van die giften,

ER