7. Kostprijs en recuperatie der kosten.
a.	Kostprijs.
Onder kostprijs wordt hier verstaan de marginale kostprijs d.w.z. de
kosten direct verbonden aan de IL-transactie (nazicht in de catalogus,
magazijnwerk, fotocopie, verpakking, facturatie, verzending, administratie,
rappel). Zijn niet begrepen in deze marginale kostprijs : de afschrijving van
het boek of tijdschrift en de overhead-kosten van de bibliotheek.
In de literatuur vindt men de meest uiteenlopende cijfers i.v.m. de
kostprijs van een IL-transactie. Een der meest betrouwbare cijfers is dat van
V. Palmour voor de USA: 500 BF in 1972. De Vlaamse bibliotheken
geven wat betreft de kostprijs van een externe aanvraag een raming, die daar
niet zo ver beneden ligt, maar hebben weinig inzicht in de kostprijs van hun
eigen aanvragen. Het is nochtans niet zonder belang een precies idee te heb-
ben van de totale kosten verbonden aan een IL-aanvraag.
Zo heeft de T1B van Hannover berekend dat het voordeliger is een
tijdschrift aan te kopen als eenzelfde jaargang van dit tijdschrift zeven keer
via het IL-verkeer aangevraagd wordt.66 Het nieuwe concept in de Ameri-
kaanse wetgeving i.v.m. “systematic photocopying” verbiedt overigens het
aanvragen van fotocopieën zonder een vergoeding te betalen aan uitgever of
auteur als dit meer dan vijfmaal gebeurt uit eenzelfde jaargang.67
b.	Recuperatie van de kosten.
1.	Van instelling tot instelling.
In verband met de toezending van fotocopieën is de tendens tot
verrekening van alle of een deel der kosten vrij algemeen. Af en toe pleit
nog wel eens een collega voor gratis toezending als de balans tussen twee
bibliotheken in evenwicht is. Om dit evenwicht, dat overigens zeer labiel is,
te kennen moet men toch cijfermateriaal bijhouden en dit kan al gauw even
veel kosten als de geglobaliseerde facturatie of de betaling met coupons. Bij
toezending van boeken vanuit het buitenland wordt algemeen aanvaard, dat
de kosten voor toezending vergoed worden. In enkele landen wordt de
jongste jaren de roep groter om ook de kosten van het binnenlands IL-
verkeer van boeken door te rekenen.
Bij de verrekening der kosten oet gestreefd worden naar efficiënte en
goedkope administratieve procedures. Dit is lang niet altijd zo in de huidige
Belgische context. Zo kan men het meemaken dat een factuur in 3 ex.
wordt opgesteld voor een bedrag van 15 F, verstuurd met 13 F postzegels !
De facturatie kan geglobaliseerd worden op een trimestriële, halfjaarlijkse of
jaarlijkse basis of vervangen worden door ëen algemeen geldend coupon-
systeem. Het verdient aanbeveling na te gaan of een forfaitair tarief per
gefotocopieerd artikel met b.v. een maximum van 10 of 20 p. (cf. BLLD en
Bibliotheekgids—Jg. 53 — Nr. 1 — 1977	/	49