winning had behaald. Naudé beweerde dat in de kunst om boeken te verzamelen alle middelen goed waren, evenals in de liefde en in de oorlog. Hij genoot de faam, allé ondernemingen tot een goed einde te kunnen voeren. Slechts éénmaal werd hij bij het kopen van een boek bedrogen, maar men zal hem zulks niet kwalik kunnen nemen als men weet dat de tegenpartij een Schot was. De meest ongewone bibliofiel was misschien Diderot die, tegen 1765, besloot zijn bibliotheek te verkopen om zijn dochter een bruidschat te bezorgen. De keizerin van Rusland, Catharina, die door Grimm vernomen had in welke omstandigheden Diderot zich bevond, beval aan haar zaakwaarnemer de bibliotheek te kopen voor de prijs die Diderot er voor vroeg. Op die wijze ontving Diderot niet alleen zestien duizend livres, maar hem werd bovendien vriendelik verzocht zich als de bibliothekaris van de nieuwe bibliotheek te beschouwen met een wedde van duizend livres in t jaar. Daarbij — wat wel op een tooversprookje gelijkt — betaalde men hem vijftig jaar wedde op voorhand. Onnodig te zeggen dat het slechts een bedekt jaargeld was. Catharina schreef aan Madame du Deffand : THEODOR WESLEY KOCH (Vervolgt) VROUWE COURTMANS' VOLLEDIGE WERKEN L. Opdebeek, uitgever, Antwerpen Eene uitgaaf van vröuwe Courtmans, zonder inleiding of voor" woord, zonder algemeene aanduiding van titels, zonder prospectus, zonder volgorde of nummering van eerste of laatste deel, opgaaf van aantal volumen, — met enkel en alleen de vermelding onder eiken titel : „Nieuwe Druk“. Vlaamsche uitgevers nemen het zoo nauw. niet, zij gooien de boeken eenvoudig op de markt alsof het broodjes waren! Zij houden er waarachtig geen literair adviseur op na om hunne uitga- ven, van het wetenschappelijk commentaar voorzien, bij het lezend 47