ontbijten tusschen 8 en 9, en ’s namiddags van 4 tot 5 om
«recinee » te houden (1).

De werklieden, die in de drukkerij hun noenmaal wilden
gebruiken, konden dit doen tusschen 12 en 1 uur,

Kwam er een goede vriend van buiten een van de gezellen
bezoeken (gedurende den schofttijd), dan mocht hij hem ontvan-
gen. En wilde hij hem op de drukkerij « beschencken » met bier,
dan was dit ook geoorloofd, op voorwaarde echter, dat er slechts
één, ten hoogste twee potten binnen den tijd van een uur gedron-
ken werden. Wilden de gezel en zijn vriend meer drinken, dan
moesten zij dit buiten de drukkerij doen, zonder dat het werk
daaronder te lijden had (E.).

Wanneer vreemdelingen de drukkerij bezochten gedurende
de uren van het ontbijt en van de « recinee », moesten de gezellen
het eten staken en voortgaan met hun werk. Na het vertrek der
bezoekers mochten zij hun maal voortzetten en daartoe zooveel
tijd nemen als zij gedurende het bezoek verloren hadden (E.).

Buiten de maaltijduren van de gewone dagen, mochten al
de gezellen « compagnie maken» op de hierna bepaalde feest-
dagen : « gesworen Maendagh, Vasten-avont, 's Maendaghs van
Sinxen, 's Maendaghs van ons L. Vrouwe kermisse, Pekensker-
misse (2), Vincke-mert (3), en 's Maendaghs naer 't versetten
van de wet» (E.).

(2) Van het oud Fransch : réciner + faire collation après le diner;
gouter (J. Bonnard & Am. Salmon : Lexique de l' Ancien frangais — 1go1 —
Parijs). Het is de eerste maal, dat wij dit woord in een Nederlandschen tekst
aantreffen. Daar het tot tweemaal voorkomt in ordonnantiën voor werklieden
bestemd, kunnen wij aannemen dat het hier tot de gewone uitdrukkingen
behoorde.

(2) Wij weten niet juist wat met Pekenskermis bedoeld wordt. In
DI. II, blz. 186 van Dr. Van Schevensteen's Documents pour servir à Etude
des Maladies pestilentielles (Bruxelles, M. Lamertin, 1932) wordt een Ant-
werpsch collegiaal besluit van 9 September 1658 medegedeeld, waarin ge-
zegd wordt : « Geresolveert de St. Andries processie oft Pekenskermisse op
te houden voor dit jaar, mits de contegieuse sieckte in de prochie is grasse-
rende ». In de Geschiedenis van St Andrieskerk te Antwerpen door P. Vis-
schers wordt echter over een Pekenskermis niet gesproken. St Andries was
de parochie van Plantin,

Te Mechelen is er ook een Pekenskermis of Godshuiskermis bekend.
Ze wordt nu nog gevierd op 16 Juni in de buurt van het voormalige klooster
van Bethania.

(3) Welke feestdag hiermede bedoeld wordt, weten wij niet,