Full text |
Bibliotheek- & archiefgids, 82 (2OOó) 4
13th Seminar of the
Liber Architecture Group (LAG)1
Gent, 20-21 maart 2006 • Utrecht, 22-26 maart 2006
Het tweejaarlijkse seminarie van de LIBER Architecture Group werd
ingericht in samenwerking met de Universiteitsbibliotheken van
Gent en Utrecht. Hoofdbibliothecaris van de Ugent, Sylvia Van
Peteghem, organiseerde de tweedaagse pre-seminar tour Inviting
Libraries, Inviting Buildings. Het seminarie Changing Needs, Chan-
ging Libraries had plaats in de nieuwe universiteitsbibliotheek van
Utrecht, onder leiding van hoofdbibliothecaris Bas Savenije.
de Seattle Public Liorary en de Londense idea Stores. De
'oomph'-factor, zo vatte Andrew McDonald de kwaliteiten
van een goede leeromgeving samen, of die in een nieuwe
of in een opgeknapte ruimte is ingericht6. .Net onvertaalbare
oomph drukt zowel het wezen van de universiteit uit als de
fascinatie van de gebruiker.
Nooit eerder zag ik scherper de noodzaak om onze
opdracht grondig te durven herdenken, als hier door de bril
van de architecten.
Afgewerkte projecten
Uitnodigende gebouwen
De toer langs nieuwe en gerenoveerde öf te renoveren
bibliotheekgebouwen als aanloop tot het seminarie, is een
uitstekende smaakmaker. Jammer genoeg moet je voor het
totale pakket een volledige week voorzien, wat niet altijd
mogelijk is. Op het programma stonden de Bibliothèque des
Sciences Humaines op de Solbosch campus van de ULB,
de Antwerpse openbare bibliotheek Permeke, de bibliotheek
van het Modemuseum in Antwerpen, de Universiteitsbiblio-
theek Gent, de Campusbibliotheek Arenberg Leuven, de
Stadsbibliotheek van Maastricht, ook Centre Céramique
genoemd, en de Universiteitsbibliotheek Maastricht2.
De ruimte vertolkt de missie
Het Informations-, Kommunikctions- und Mecienzentrum
van de Brandenburgische Technische Universitat Cottbus
is een opvallende constructie met binnenin een gedurfd
kleurgebruik. Een visitekaartje van de faculteit Architektur,
Bauingenieurwesen und Stadtplanung en een belangrijke
aantrekkingspool voor de regio7. Het project van ongeveer
30 miljoen euro (28 milj. voor het gebouw,09 mili. voor
de uitrusting) integreert de bibliotheek met een multimedia-
centrum en het computercentrum.
In Praag werd voor de bibliotheek van de Academy of
Sciences in de hal van de Czech Savings Bank een studie-
ruimte ingericht met aansluitend een kleine handboekencol-
lectie. Er is ook een computerruimte met toegang tot catalogi
en databanken8. Een stijlvolle integratie van oud en nieuw,
de gouden stad waardig.
I
Er is niet langer sprake van het neerzetten van een biblio-
theekgebouw, maar van het creëren van kwaliteitsvolle
bibliotheekruimte3. In de bibliotheek van de 21ste eeuw
worden naast het gedrukte boek en tijdschrift en de toe-
gang tot elektronische bronnen, allerhande faciliteiten
aangeboden die een stimulerende leeromgeving creëren.
De bibliotheek is een leercentrum, waar je informatie zoekt,
waar je collega's studenten en onderzoekers ontmoet, waar
je samen werkt en discussieert.
Het seminarie had plaats in de Universiteitsbibliotheek
Utrecht, die in september 2004 openging. Het gebouw
vormt het centrum van de campus De Uithof en is een onB
moetingsplaats met auditorium, cafetaria en winkeltjes4. Die
integratie van diverse ondersteunende en van stilte- en meer
geluidsintensieve functies vereist meer flexibele gebouwen.
Flexibiliteit, het creëren van mogelijkheden, vormt ook de
kern van de tien geboden van architect Hendy Faulkner-
Brown5, de eerste spreker die onder andere tekende voor
de Hallward Library van de University of Nottingham.
Tina Hohnmann zette de huidige trends in bibliotheekont-
werp op een rij^toegang tot informatie, gebruikersonder-
steuning door bijvoorbeeld een goede bewegwijzering, de
mogelijkheid tot communicatie, een aangename werkomge-
ving, een inspirerende atmosfeer. Als voorbeelden toonde
zij de Dresden and Göttingen State and University Library,
De indrukwekkende glaskoepêl van de bibliotheek van het
Rechtswissenschaftliches Institut van de Universitat Zürich,
waarin een systeem van thermische energie gecombineerd
met luchtverversing is ingebouwd, kan symbool staan
voor de bijzondere aandacht die bij de renovatie van dit
gebouw werd besteed aan een efficiënt energiebeheer9.
Ook voor andere aspecten staat een milieuvriendelijke
aanpak centraal. Zo was er een energieaudit, was er een
akoestisch onderzoek, wordt er regenwater opgevangen...
Kan het anders dan dat dit gebouw werd ingewijd onder
het motto 'der Himmel ist ei ne Bibliothek'.
In Oxford werden vier kleinere collegebibliotheken gereno-
veerd om een oplossing te bieden voor de nood aan meer
lezersplaatsen, aan een aangepaste technische infrastruc-
tuur en aan meer ruimte voor de boeken10. Alison Wilson
besloot dat de projecten, aantonen dat bibliotheken nog
steeds het hart van de colleges zijn.
Geplande projecten
Het meest in het oog springende project is het leercentrum
van de Ecole Polytechnique Fédérale de Lausanne (EPFL),
uitvoerig voorgesteld op een webpagina 'Building the
future of learning'11. De aanzet ertoe werd gegeven door
41 |