De winkelknechten woonden in het huis van den meester. Zij moesten om half zes opstaan, tegen zes uur gekleed zijn en dan naar de mis gaan om tegen zeven uur terug te komen en het werk in den winkel te beginnen. Te half negen mochten zij ontbijten, met spoed, zonder door veel praten tijd te verliezen, De daartoe bepaalde tijd mocht in geen geval het half uur overschrijden. Op een Vastendag had het ontbijt eerst om elf uren plaats, Zoo er op een gewonen dag om half negen dringend werk was of « nootsaeckelyck belet », dan moest het werk voorgaan en het ontbijt later gebruikt worden. Van twaalf tot één uur, zoo er geen dringend werk voor- handen was, mochten de knechten eenige ontspanning hebben, veenighe eerlycke tytpasseringhe», zegt de ordonnantie. Zij mochten leeren schrijven; Latijn, Spaansch of Italiaansch stu- deeren; cijferen, enz, op voorwaarde, dat ze daarvoor het huis niet verlieten, Om één uur ging men aan tafel. De meester at afzonderlijk met den eersten gast (de ordonnantie noemt hem : J. Ottens). Beiden werden vóór alle anderen bediend, Zoodra de « potagie met de eerste schotelen (van hun tafel) afghenomen waren», gingen de meiden met de knechten eten en zij moesten zich zoo schikken, dat ze gedaan hadden als de meester met zijn noenmaal klaar was. Onmiddellijk na den eten moesten zij terug in den winkel zijn. Om half vijf in den namiddag mochten de knechts over een kwartiertje beschikken om « kaes ende broot» te eten. 's Avonds na acht uren, als hun dagtaak volbracht was en er niets dringends meer te doen viel, mochten de knechten, vóór het avondmaal, nog een «eerlyck passetemps » hebben. Ze kon- den lezen of « met malckanderen eenighe ghenoeghlijcke, maer altyt eerlycke propoosten » houden. Na het eten, zoodra de mees- ter slapen ging, moesten zij ook te kooi, Het was hun verboden beneden te blijven praten. Gedurende den ganschen dag, buiten de hierboven opge- geven uren voor eetmalen en ontspanning, mochten de knechten alleen werk voor den meester verrichten, « sonder voor hunne eyghen afairen iets te moghen berichten », Voor den Zondag en andere Heiligdagen waren er bijzondere schikkingen. De jongste knecht moest 's morgens vroeg naar de vds djna