| Full text |
De lasten die op den handel geheven worden.
Tollen en accijnzen.
De geschiedenis der handelstollen te Antwerpen hebben
we, voor de XIÌlde eeuw behandeld in ons derde boekdeel
(blz. 146-197), voor de XIVde eeuw in ons elfde boekdeel
(blz. 47-72). We hebben thans te zien hoe het er in de XVde
eeuw mede gelegen is.
Weder verdeelen we deze «lasten» in hertogelijke « tol-
len» en stedelijke «assisen» of accijnzen.
De bron naar dewelke we geregeld zullen te verwijzen heb-
ben is het oude «accysboeck» der stad (Stadsarchief, privi-
legiekamer) (1) voor wat de stedelijke lasten betreft. Voor
de geschiedenis van de hertogelijke tollen hebben wij ons
bediend van de Antwerpsche domeinrekeningen bewaard in
het rijksarchief.
De hertogelijke tollen zijn op hun beurt te onderscheiden
naar den rentmeester : er zijn rechten die geheven, of ver-
pacht, in ieder geval verantwoord worden voor de rekenkamer
door den oversten rentmeester van Brabant, en andere waar-
over de rentmeester der domeinen van het Antwerpsche jaar-
lijks heeft rekening te geven.
Onder den oversten rentmeester zijn de groote tol of water-
tol en de kleine tol of roeder- en joktol.
De «groote watertol van Brabant» wordt verpacht. Een
lange tarievenlijst waarvan de officieele tekst vervat is in
zeker «houten berderen boexken» berustend in de Reken-
kamer te Brussel, geeft aan hoeveel de onderscheiden goede-
ren te betalen hebben : aluin, amandelen, anys, assche, azijn,
enz, Dit was «de» tol. De uitdrukking « vrij van tol en rid-
dertol» beteekent ontslagen van «den» grooten tol en den
kleinen tol.
Sinds wanneer de groote watertol — met zijn toebehoorten
(1) Zie meer over dit boek in onze Antwerpiensia 1936.
184
? |
