Bibliotheek- & archiefgids, 83 ,(2007) 1
uitgesproken
|. [^bibliotheek ia er vog«eclereen. De bibliotheek is een
laagdrempelige en goed bereikbare voorziening, waan
van de .dienstverlening door zijn diversiteit aar.trekkehjk is
voorzo veel mogelijk bevolkingsgroepen. De bibliotheek
. bedien: een breed scala van doelgroepen, waarbij
ziij ervoor kan kiezen om zich te specialiseren in een
aanbod voor bepaalde doelgroepen. De collectie wordt
zoveel mogelijk toegankelijk en. aantrekkelijk gemaakt
voor gebruikers met lees- cr leermoeilijkheden en loog-
geletterden, De collectie is overzichfolijk en gebruiksvrien-
delijk gepresenteerd, met een duidelijke bewegwijzering.
Professionele medewerkers doen aan vraogbemiddeling
en bieden hulo waar dat nodig is. Voor diverse gebrui-
kersgroepen worden introductiebijeenkomsten georgani-
: seera om hen wegwijs te maken in de mogelijkheden van
de bibliotheek. De accommodatie nodigt uit tot enerzijds
let zoeken, en anderzijds het raadplegen van een
overzichtoiijk en goed toegankelijk gemaakt aanbod. Het
verblijf wordt aantrekkelijker gemaakt doordat kranten en
tijdschriften op een aangename manier kunnen worden
■jjjpjezien.
2.	De bibiioihecKproducten zijn gemakkelijk toegankelijk.
Dit geldt zowel fysiek alspgitaal. Ie|ëre inwoner van
Vlaanderen heeft volledige en onbelemmerde toegang tot
de gezamenlijke collectie Vlaanderen. Collectie betekent
hier: "olie informatiedragers: drukwerk, audiovisuele
media en digitale informatiedragers". De producten
worden in de bibliotheek overzientelijk en aantrekkelijk
gepresenteerd. Digitalisering biedt de mogelijkheid om
op afstand te zoekeniln hét aanbod van de bibliotheek
'zelf, in dat van andere bibliotheken en in diverse regio-
nale en landelijke databanke|| Digitalisering houdt onder
andere In dat burgers vanachter elke pc met internetver-
birding de collectie 24 uur per dag kunnen raadplegen
en reserveren. De bibliotheek, heeft een website die vol-
doet aan criteria zoals overzichtelijkheid, een eigentijdse
en aantrekkelijke presentatie, en een brede toegankelijk-
heid voor diverse bevolkingsgroepen.
3.	De bibliotheek staat midden in de samenleving en ze
is altijd nabil. Als basisvoorziening en dienstverlenende
organisatie ontleent de bibliotheek haar bestaansrecht
aan d® belilgfc dMpr léeffiHSé haar direct omrin-
gende sdnrSle-/§!|. Het is dusubblangrïjk dat er horizon-
tale samenwerkingsverbanden worden aangegaan met
andere culturele en maatschappelijke instellingen. Daarbij
gaat het Bet alleen om de scholen, Mar ook om wek
zijnsinstellingen, voorzieningen voor cultuur (cultuurcen-
tra, gemeenschapscentra), verenigingen voor senioren, .
kinderen en jongeren of etnisch-cultureel diverse groepen.
De bioliotheek heeft een eigen verantwoordelijkheid
waar hef gaat om objectieve en veelzijdige informatie
en educatie op hef gebied van diverse maatsc’nappe-
Iijke terreinen. Een sector die: midden in de samenleving
staat, zweert bij nabijheid, bij een fijnmazig netwerk van
HBoÉêu en huïsjes|fel|kê.stad, in elke wijk.
4.	in deópibiiothcek is jiiemand te oud of teglong om te
leren’. De bibliotheek sluit aan op het concept van
"levenslang en levensbreea leren". Het aantrekkelijk blij-
ven voor jongvolwassenen en oudere volwassenen en het
vasthouden van deze gebruikers, is een nieuwe uitdaging
voor bibliotheken. De collectie en dienstverlening zullen _
aantrekkelijk moeten zijn voor jongeren en voor kansarme
groepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Er
zal een voldoende aanbod moeten zijn voor volwasse-
nen, inelusief ouderen.
5.	De bibliotheek is consequent vernieuwend. Bibliotheekver-
nieuwing houdt in dat bibliotheken actief bezig zijn met
het vernieuwen van de collectie en het afstemmen van
het aanbod op de voortdurend veranderende omgeving.
Daarbij is het belangrijk dat er niet op ad-hoc basis
wordt gewerkt, maar vanuit een gerichte beleidskeuze
voor specifieke doelstellingen. Het opgenomen worden
van de bibliotheek in een integraal cultuurbeleidsplan
biedt hier kansen.
Haken de vijf basisdoelstellingen voor het bibliotheekwerk
nog steeds in op een actueel cultuurbeleid?
Ja, en met veel overtuiging: deze oefening is geslaagd. De
antwoorden op de kritische vragen klinken sterk, kunnen
politiek en maatschappelijk stevig worden onderbouwd.
Maar het is belangrijk om er in één adem een tweede
vraag, aan te koppelen: zijn we ertoe in staat om hier in de
realiteit ook vorm en inhoud aan te geven?
Dit kan en mag niet overgelaten worden aan elke biblio-
theek op zich. Schaalvergroting is hierbij essentieel, maar
niet zoals dit gebruikelijk wordt geïnterpreteerd.
Schaalvergroting heeft hier twee betekenissen:
•	het aanbieden van collectieve producten en diensten ter
ondersteuning van de lokale bibliotheekwerking;
•	én het stimuleren van structurele samenwerkingsverbanden
tussen bibliotheken. Dit is de verantwoordelijkheid voor
een hele sector, waarbiS naast de gemeentelijke over-
heid, ook de Vlaamse en de provinciale overheden, met
inbegrip van de Vlaamse Gemeenschapscommissie, een
.vertol speien:.
Deze vorm van schaalvergroting mag dus op geen enkele
manier leiden tot afstandelijkheid. Integendeel, de biblio-
theek van morgen blijft haar tentakels hebben in elke buurt
en elke wijk, Het worden nog veel meer veelzijdige huizen
van ontmoeting en daardoor kiemen van maatschappelijke
activering., agitatoren van betrokkenheid bij het plaatselijke
samen-leven, betrouwbare schouders om op te stutten...
Deze byurtbetrokkenheid zal in de toekomst steeds meer
verschillende--vormen aannemen. Op de ene plek ingebed
in andere structuren, op de andere plek als een eenzame
publieketapst, en noem-maar op. De vorm zal variëren,
maar het uitgangspunt van naoijheid blijft glashelder. Ons
pleidooi voor schaalvergroting is er een om de kleinschalig-
heid eén actuele, haalbare en levendige inhoud te geven.
En er is nood aan reflectie en onderzoek over wat de digi-
tale bibliotheek voor Vlaanderen zou kunnen betekenen; en
welke uitdagingen dit inhoudt voor het Vlaamse bibliotheek-
32