Full text |
Bibliotheek- & archiefgids, 82 (2006) 4
aan de hal klikken op de foto op http://www.lib.cas.cz/eng/
reference_services_ncw. htm.
9. http://www. rwi. unizh. ch/bibliothok/.
10. Corpus Christi College - Parker Library http://www. corpus, cam.
ac.uk/parker/index.php; Pembroke College Library http://www.
lib.ox.ac.uk/libraries/guides/PEM.html; Pcterhouse - Ward Library
http://www.pet.carn.ac.uk/library/index.htrnl; Newnham Col-
lege Library http://www.newn.cam.ac.uk/nçlcl/index.shtml.
11. http://www.epfl.ch/Eindex.html, met de PPT-prescntatie die op de
Liber conferentie werd getoond.
12. http://www.kvab.be/, Koninklijke Vlaamse Academie van België
voor Wetenschappen en Kunsten.
13. http://lib.ugent.be/, met info over steunaciies voor de 'Boekentoren.
14. http://www.deborn.wur.nl/.
15. http://www. sigu7,jussieu. fr/PRG/projet. html.
16. http://www.uva.nl/ en http://www.rel.unl.pt/.
Van ISAAR(CPF) naar AGB: de vertaling
van een internationale archiefnorm
Antwerpen, 28 april 2006
In het AMVC-Letterenhuis werd de Nederlandse vertaling
van ISAAR(CPF)1 voorgesteld : de Internationale Norm voor
Archivistische Geautoriseerde Beschrijvingen van Orga-
nisaties, Personen en Families, zoals de norm nu in mooi
Nederlands heet. Erika Hokke van de Nederlandse Archief-
school overhandigde het eerste exemplaar van de verta-
ling aan Leen Van Dijck, gastvrouw van deze studiedag.
Hokke vormde samen met Peter Horsman (Arehiefschool) het
Nederlandse deel van het vertaalverband. Aan Vlaamse
zijde werkten namens de werkgroep Automatisering van
de WBAD mee aan het project: Peter Heyrman (Kadoc),
Marc Nelissen (KU Leuven) en Willem Vanneste (Stadsar-
chief Antwerpen). Het vertaalverband had al eerder zijn
sporen verdiend met de vertaling van die andere belangrijke
archiefnorm: ISAD(G)2. Die gemeenschappelijke ervaring
betekende nog niet dat het vertaalverband het over alle
keuzes gemakkelijk eens werd. Zo is het begrip 'authority
records' het voorwerp geweest van een heuse vertaalstrijd.
Dat bleek uit de schermutselingen en achterhoedegevechten
die de leden van het vertaalverband nog op de presentatie
van de vertaling voerden. Tevergeefs, want op hef einde
van de dag sprak iedereen, vertalers én publiek, vlotjes over
de AGB. Of dat de bedoeling was, is nog maar de vraag.
Maar met de overhandiging van het eerste exemplaar zitten
we al meteen aan het einde van een boeiende studiedag.
Die begon met een uiteenzetting van Herman Coppens
over de norm. Coppens maakte deel uit van het Commitfee
on Descriptive Standards van de Internationale Archiefraad.
Dat comité verzorgde de Iweede editie van ISAAR(CPF). Hij
wees erop dat de standaardisering overgewaaid komt uit
de bibliotheekwereld, waar het begrip 'authority records' zo
ingeburgerd is dat er over vertaling zelfs niet meer nage-
dacht wordt. Maar vertaling is essentieel als we willen dat
een norm ingeburgerd raakt. Zo wordt volgens Coppens
ISAD(G) in het Nederlandse taalgebied sinds de publica-
tie van de vertaling steeds meer geïmplementeerd. Zowel
■SAD(G) als ISAAR(CPF) zijn echte archiefnormen, opgesteld
met respect voor het structuur- en het bestemmingsbeginsel
en bijgevolg met de nodige aandacht voor de beschrijving
van de archiefcontext, zodat ze ook gemakkelijk in hef
archiefwezen aanvaard worden; fSAAR maakt een uniforme
beschrijving van archiefvormers mogeiijk. De norm bestaai
uit vier onderdelen:
• identiteit, met aandacht voor de naamgeving van de
crchiefvormer;
• beschrijving, met onder meer een historisch overzicht en
aandacht voor 'functies, beroepen en activiteiten', een
onderdeel dat volgens Coppens verder uitgewerkt zou
mogen worden;
• relaties, bijvoorbeeld met andere archiefvormers;
• beheer van de beschrijving.
"Archivistisch beschrijven is het representeren van con-
text, structuur en inhoud van het archief",-zo stelde Peter
Horsman in zijn theoretische bijdrage. ISAD(G) geeft een
leidraad voor het beschrijven van structuur en inhoud,
ISAAR(CPF) voor de context. Horsman confronteerde de
beide normen met een theoretisch model voor de context en
stelt vast dat ze samen een vrij volledig beeld bieden. Hij
maakt wel de bedenking dat de normen opgesfèld: zijn voor
pet beschrijven van statische archieven. De invloed van tech-
nologie op het beheer van dynamische archieven is groot,
maar wordt .niet gevat door ISAD(G) of ISAAR(CPF).
Na de theorie was hef tijd voor een pauze, en dan voor de
praktijk. Jan Corthouts stelde Agrippa voor, de databank-in-
verbouwing van de gastinstelling. Aan de hand van scherm-
afdrukken overliep hij de implementatie van ISAAR(CPF) in
de nieuwe versie van Agrippa. Daarin Zijn alle onderdelen
van de norm opgenomen. Corthouts liet zien hoe er met de
presentatie van de gegevens gespeeld kan worden. Wie de
databank raadpleegt, krijgt de inhoud uit hef veld 'relaties'
aangeboden in de rubriek 'functies, beroepen en activitei-
ten'. Dat Louis Paul Boon een medewerker was van het dag-
blad Vooruit is volgens ISAAR(CPF) een relatie;' maar een
bezoeker van het Letterenhuis zal die informatie inderdaad
eerder bij zijn functies en beroepen verwachten.
Ook in de voorbeelden die Peter Heyrman liet opnemen in
de documentatiemap, blijkt dat er met de presentatie van
de gegevens gespeeld kan worden. Heyrman stelde ODIS3
voor, de databank voor Intermediaire Structuren in Vlaande-
ren in de 19de en 20ste eeuw. Net als bij Agrippa werd
gekozen voor een volledige implementatie van de norm.
ODIS is immers een onderzoeksdatabank met een1 encyclo-
pedisch opzet.
Dat het ook anders kan, liet Willem Vanneste zien. Het
Stadsarchief Antwerpen is bezig met de implementatie van
de norm in eFloris, hef documentbeheerssysteem van het
Stadsarchief Antwerpen. Hef is de bedcellhg dat in de
toekomst voor elke (nieuwe) archiefvormer een ISAAR-fiche
43 |