uitgever hoeft niet zelf een deel van het nummer te vormen. Daarenboven wordt het
nummer toegekend aan het "serial” zelf en niet aan elke aflevering, wat het aantal
nummers sterk beperkt ten opzichte van het ISBN, waar elk volume een apart nummer
krijgt toegewezen.
Het ISSN moet op elke aflevering van een tijdschrift en elk volume van een reeks voor-
komen. Bij voorkeur dient het gedrukt in de rechter bovenhoek van de omslag. Als dit
om één of andere reden onmogelijk is kan een andere goed zichtbare plaats uitgekozen
worden. Bij reekswerken met een monografisch karakter kunnen zowel ISSN als ISBN
samen voorkomen. Het ISSN is in dit geval het identificeringsnummer voor de reeks,
terwijl het ISBN de monografie in de reeks karakteriseert.
UI. Enkele toepassingsmogelijkheden van ISBN-ISSN in bibliotheken.
De snel voortschrijdende automatisering zowel bij uitgevers en boekhandelaren als in
bibliotheken brengt er ook de bibliothecaris toe om deze unieke nummers te gaan gebruiken
voor de identificering van boeken en tijdschriften. De voornaamste toepassingen liggen in
de bestelafdeling, de catalogiseerafdeling, de centrale catalogi en de interbibliothecaire
bruikleen (20).
Bestelafdeling
Bestellingen kunnen nu reeds in sommige gevallen via het ISBN-ISSN gebeuren (21).
Vermits het om een uniek nummer gaat, dat tegen fouten beveiligd is door een controle-
cijfer, zijn vergissingen uitgesloten. Hierbij zou op grote schaal en op kost-effectieve wijze
gebruik kunnen gemaakt worden van de telex. Bovendien zouden de bestellingen numeriek
kunnen geklasseerd worden op ISBN-ISSN, wat ten opzichte van een alfabetische klassering
een beduidende tijdsbesparing zou betekenen.
Vooraf dienen evenwel catalogi geproduceerd waarin titels verwijzen naar ISBN s - ISSN s
en ISBN’s - ISSN’s naar titels. Hierbij mag het probleem van de verschillende ISBN’s voor
een identieke of quasi-identieke titel niet uit het oog verloren worden. Deze informatie dient
beschikbaar te zijn zowel in gedrukte vorm als in machine-leesbare-vorm. Voorlopig kunnen
wij voorzichtigheidshalve het ISBN/ISSN op de bestelbons vermelden als extra controle-
element. In een geautomatiseerde en geïntegreerde administratie kan het ISBN/ISSN dienen
als blijvend identificeringsnummer voor de hele administratieve afwerking van de aankoop,
incluis de boekhouding.
Catalogisering
Het aftappen van catalografische gegevens uit de bestaande databanken (MARC-tapes,
BNB-tapes) kan gebeuren via het ISBN/ISSN. De Deutsche Bibliothek in Frankfurt en de
Universiteit van Bochum tappen de BNB-tapes af via het ISBN. De Library of Congress
overweegt het L.C.-nummer op haar steekkaarten te vervangen door het ISBN (22). Ook
bij CIS (catalogisering in samenwerking) waarbij bibliotheken gezamenlijk gebruik maken
van een centrale computer en zijn programmabibliotheek, kan het ISBN/ISSN gebruikt
worden voor het terugzoeken van in het bestand aanwezige bibliografische beschrijvingen.
(20)	K.W. NEUBAUER en S. SELBMANN, o.c., p. 134-136.
(21)	Zo behandelt het Centraal Boekhuis reeds een vrij groot aantal bestellingen, die slechts het ISBN
vermelden.
(22)	K.W. NEUBAUER en S. SELBMANN, o.c., p. 137.
156 / Bibliotheekgids — Jg. 51
Nr. 3-4 — 1975