16 Over opmerkzaamheid én nadenkerss

Voorts noemt men datgene , waardoor iemand
wordt aangedreven , om dit of dat te doen, bee
weegoorzaak of beweegreden. Bij voorbeeld: wane
neer gij u door vrees of fchaamte laat overres
den, om iets te doen of te laten, dan is vrees
of fchaamte de beweegoorzaak of de beweegre=
den, — Wanneer gij iemand op zijn woord ge-
looft, omdat hij een geloofwaardig man is, dan
is zijne geloofwaardigheid de beweegoorzaak, of
beweegreden, van uw geloof, — Wanneer gij
over uwe ongehoorzaamheid omtrent uwen va
der, uit vrees voor ftraf, berouw hebt, dan is
de vrees voor ftraf de beweegoorzaak van uw
berouwe

Alles , wat een verftandig wezen wenscht te
verkrijgen , noemt men oogmerk of doel. Date
gene , door welks aanwendig of gebruik men
iets verkrijgen kan; heet middeloorzaak „ ofz
met één enkel woord , middel, Bij voorbeeld: een
zieke gebruikt geneesmiddelen, om weder gezond
te worden; hier is zijne herflelling het doel, en
het gebruik der medicijnen het middel, — Wan-
neer een kind in de {chool gaarne goed wil lees
ten, dan is het leeren zijn oogmerk , en zijne op.
lettendheid en vlijt zijn de noodige middelen , om
dit oogmerk te bereiken. — Eindelijk, wie cob
wil behagen, diens oogmerk is, Hem te behae
gen; en daartoe is eene getrouwe opvolging zij=
ner geboden een noodzakelijk middel.

Bij deze verklaring van de woorden , oorzaak 3
uitwerkfel, middel en doel, moet gìj uwe leer=
lingen; inzonderheid , de volgende waarheden
doen opmerken; en diep trachten in te prentens

I. Alles, wat ooit geworden of gebeurd is 3
wat thans wordt of gebeuit , en eenmaal ve
de