| Full text |
Caftra Aurs-
cHleï Ti=
s4bri.
Ambioris
Antiverpig
Jeruaius.
82 A TV, ATAI C'A.
partem, & docent de quo gradu Herodotusfitlocutus, & quantutn
imiliti expedito vno die itineris conficiendum fit, fi veterum confue-
tudini velitaffentiri. Hucufque igitur Iulius potucrit Ambiorigem
perlequi, quod eum de peritis locorum audiuife priufquam dilce-
deret, nemo dubitabit. Rectè igitur fupputatio feptem dierum cum
aflertione noftra quadrat:quæ etiam hoc aperit, & quo modo & vbi
Ambiorix fefe feruarit. Nufquam enim in tota Belgica Gallia, fiue
Germania Cifrhenana, fecurius agere potuit ,quèm in arce Atuati-
corum,apud quos liberos fuos obfides ad vectigalium foluendorum
fidem,babuïflenarratur;vtpote que maximis fuminibus,plurimis &
inacceflis paludibus, & filuis horridis,afperifque cingerctur.Clarum
nunc mihi videor fecifle ad Varucam caftra Aurunculei & Titurij
fuifle in mediis ferè fnibus Eburonum, atque hinc rectumiter Am-
biorigis ad Neruios , & Cæfaris Scaldim verfus eftcommonftratum.
Colligiautem & illud exhis poteft,iam tum Atuaticum ,@nt @t-
uaté $erf fuifle nominatum, propterea qudd Atuatici nomen, iam
ad omnes , & præfertim eos qui cor regionis habitarent , tranfiflet:
ex quo breuitatis gratia fatum \ntéerf, vtieft in refcripto Im-
peratoris ad Baldricum Epifcopum Leodienfem ante quingentos &
quinquaginta annos & plus co,dato.Hoc ergo loco Ambiorix tutus
latuit,& omnem Cæfaris conatum elufit, Verüm quia de Varuca ar-
gumenta etiam nobis petita funt, ad id quod volumus efficiendum,
addemus qua caufa Romani alid caftra, flationcfque copiatumtran-
ftulerint. Cüm bis ad Varucam aduerfam fortunam pañl effent, fe-
mel legione & cohortibus quinque cæfis ; & rurfus Cicerone in pre-
fidio locato duabus cohortibus à Sicambris répentino impetu dele-
tis, caftrifque fummo metu conturbatis, videntur exiftimafle Geniü
Joci Romanis infenfum,hæc malainflixifle . Cæfar de ftationariis ti-
more perterritis fcrtbens, inter cetera fic habet: Plerique nouas fibi
ex loco religiones fingunt, Cottædue & Titurij calamitatem, quiin
codem occiderint caftello , ante oculos ponunt.Ex his itaque conie-
éto, ab eo tempore n6 amplius Varucam placuifle ad caftrorum me-
tationcm . Q uo vero poft [ulij deceflum fint tranflata, locus ad Mo
fam proximus Traieéto commoncfacit. cui Cafter hactenus nomen
manfit. Nequeenim verifimile cft, locum illum quo Mofa ponte
traïcicbatur, citra præfidium maximum fuifle : immo contrà , credo
Romanos & pontis &opidi auctores tum temporis fuifle ,cüm huc
aftra fua tranftulifent. Nam Traiedtum vrbis nomen à traiiciendo
lumine videtur faétum:quanquam nefcio vnde Ammianus Marcel-
inus acceperit Obtricenfe Mofæ opidum , quo Traictü {uper Mofa
fitum
LHIB'EN EL 8
fitum intelligere videtur , nififorteid mutuatus fit à Thungris, qui
Traieétumin CCricft mutarant:& quia Traicéti nomine duo opida
vocabatur, alterü inferiusapud Batauos,alterum fuperius in Thun-
gris, hoc Dppertricht,id et fuperius Traicétü, 8e fyncoptôs p-
#xicft» vocarunt; e quo Obtricenfeopidum Marcellinus fecit: illud
Smpters-trisht,ideft, exterius Traieétum, & concise Sptricfit> no-
minaruné. Quum vero omnibus copiarum & ingenij viribus Cæfar
laborañler ,vrEburonuin genus delerct, ac pro tanto facinore ftirps
&nomen, vtiple dixir, ciuitatis tolleretur,atque ed rem deduxifiet,
véomnia ædificia finitimarum ciuitatum adiumento conflagrarent,
emnis genenis.preda ageretur,frumentuim omne tota regionc expor-
taretur, deniquenihil relinqueretur, quo, fi qui fe occultaflent, ali
poflent,.nequiret tamen Ambiorigem vel occidere,. velcomprehen-
deresvidentur Romaniad vltionemmaiorem Thungros,quos Ebu-
roncs agris & imperio exuerant.ad prifcum nomen euexifle, deleta
rorfus Eburonû & ditione , & nomenclatura. Etauia-Atuatici au-
xiliares ei fuifent,condemnatum eft corum quoquenomen, aded vt
fi quid poitea geftum fit ab is ; qui loca Atuaticorum & Eburonum
tencbant, totu id Thungrisadfciberetur. Nec fanè immerito, prop-
terca quod Cimbri in Thungrorum fnibus Atuaticü principio col-
locaffnc: &idcirce Atuaticum à Ptolemxæo ‘Thungrorum opidum
nominatur,qualiædificium folocedereiudicaretur. Tacitus diligens
Germaniæ perueftigacordibro vicefimo ad hunc {cripft modum:Vi-
tellius, inquit,e proximis Neruiorum, German rüque pagis fegnem
pumeruim atmis onerauerat,quo loco haud dubiè proximos Neruiis
Germanos locauir; vtintelligamus Atuaticos etiam com prehendifle
Germanorü appellatione:quia Thungri fub quorum nomine Atua-
tici tü latebant,proprie & fuo iure Germani vocarétur. Hinc Thun-
græ cohortes ille dicebantur,que trans Scaldim vfquead vtrama;ri-
pam Mofx fueranr deleéte. Pofteà tamé cùm prouincie Romanorum
per diccefesdelcriberétur,ijquiantea Atuatici fuerant,ad Metropo-
lim Rhemorum funt relati, vti de Chriftianorum partitione conieci,
Eraim hîciam finé fi@turus huic de Atuaticorum pofitu difputationt,
nifiquida obiecifiet, à Strabone Morinis Men apios proximos locari.
Huicetiam Cæfar videtur præiuifle,qui libro primoin exercitu Bel-
gico adcalculum vocando ftatim poft Morinos,Menapiosenumera-
uit, Atuaticis poft Viromanduos recenfitis. Eofdem librotertio rur-
fs Menapiis coniunxir, folos illos duos populos reliquoseffe dicens,
qui legatos non mififlent, Verüm neque ex hoc Joco,neq; fuperiore,
teête colligi potelt,Morinos Menapüs proximos fuiffe. Na illic gen-
L' > tium
? |
