| Full text |
PERS SEE SE
Dr EPS
Oldenvuerp,
Nenvuerp.
38 A TN ATP CA.
illum quäm primüm traiicére quod habet Brun dufij copiarum co-
aimus ;autexitu prohibeamus : Caéflar item lib. primo belliciuilis
de codem Bfundufino portu impediendoloquens , fichaber: ua
fauces érantanguitifsime porcus,molem atque aggerem ab vtraque
païtelitoris iaciebat, quod his locis erat mare vadofuim. Hic bis vi
demus Cæfarem in eiufdé ftratagematis defcriptione, iaciendi ver-
bum molibus accommodafie : qui quod fermonis puritaté, & fin
plicem naturæ ductum fequeretur, fatis oftendit proprie äd moles
verbum hoc iaciendi pertinere . Optime igitur noftri à exp ,quod
idem nobis eft, quod Romanis iacio,nomen fetp fecerunt,ad mo-
lem eiufmodi in aquas proicétam,notandam. Extant is Pomerania
duo opidula & regione alterum alterius, ad lacum Qftiffaft no-
Minatum, quorum vérumquemolibus in aquas iaétis fatum eft,re-
liéto inmedio finu in femicireulum quafi reducto. Horum vni
nomen cft CDfœnferp, id'eft, vetus proicctum , alteri Méusexp,
quod eftnouuim proicétum. Ex his igitur fatis liquet,que tum Ant-
Wefplæ, cum nominis fit origo. Nam S\nt idem nobis eft quod
Latinis; Ad ipfum ; exp, ve éxpofüi,proic@um: ita ve S\ufferp ad
verbum fignificer, ad ipfum proic&um, vbiipfum loco articuli no-
ftratis collocaui. Eftenim nt, idem quod Sun fet;vbi An,idem
eft quodad velapud ; et verd articuli vim poffidet : quod con-
tracturm in vnam vocem,, more noftrate, Ant facir. Hæc igitur eft
genuinanominis interpretatio, quod tü in vfum venifle credimus,
cûm Âtuaticinomen communc totireoioni efle cœpir. Exiftimo ta-
men primbm dici folere SN nt Atuaté éerp, id eft, ad ipfum Atua-
ticorum in flumen proicétum, ac deinde breuitatis gratia (ntéerp,
quafi co folo per excellentiam fatis notarcetur; non dealio, quäm de
Atuaticorum proicéto , fermonem haberi. Moles autern ea de qua
agirnus, hactenus Smexf nominatur, poftrema litéera lenem quen-
dam fpiritum accipiente. Q uia vero ciufmodiin aquas proiectis, no
païuas tebus noftris commoditates labore magno acquirimus , fa-
Ctum eft ve Geruey, & compofitè GerSertrey pro co ponatur, quod
Latinusdicercet, cum labore ac moleftia acquirere. Hinceriam falicis
ripariz genus illud , quod foliis ft, quam ceteræ falices, albioribus,
ad aquas duntaxat nafciturum, Gmeruenfout nominatur ; cd quôd
radicibus fais veluti fiticulofum, femper inhiet riuis & ftagnis: qua
de caufa aptiflimum eft ad moles in flumina iaciendas frmanda
due. Idem enim nobis fonat éertenfort, ac fi Latinus dixiflet, ma-
teriam proicétorum fiue molis . Nam crares maximæhoc fruticecô.
texuntur: que fluminibus inicétæ,ac ingenti terræ pondere depreffe,
ripis
RE
: - 1 IABCEIR AT T A 29
dipis alligantur, in quibus, veluc in optatiffimo liquore, auidiffimèe
crefcunt, atque tandem molem totam denfifsimo radicü compiez U,
TE ir es Hunc fruticem Theophraftus in fuicantibus la-
cus Orchomenmÿinfulis inuenit , ac Elæagni nomine defcripfir. Eft
enim folio agni: {ed quod ad Oleæ folium propiès accedat, mollius
tamen & lanuginofum : & ficut folio , ita cortice quoque &
a
nafcendi parcem ab Agno, partem ab Olea videturaccepif
ifle, vrnor
immerito Elæagnus, compofita voce, nominetur. Flos ei Popauli,fe
minor; fruétus nullus ad{ribitur. Agnus item fiue vitex, non alio to-
co lubentiüs, quam ad aquas, luxuriat; ve & hac nota fimilitudoin-
tervrrumque genus con{eruetur,Florem autem hoc Ico Theophra-
ftus pro nucamento pofuit, quod nucibus Populis & huic quoque
generi pro flore cenfetur. Expofito itaque vérnaculæ vocis SX nt-
Sexp fignificatu, docebo quäm bona ratione vrbi noftræ fit tributa.
Fuitolim Atuatici fitusis, vtvndiqueaquis includeretur;hinc Seal. die
… dis, inc paludum & Scaldulæ, quo nomine paruulus quidamriuus voie.
vrbem antiquam'cingens, vocatur. Omnia igirur longe latedue que
circüm crant loca, {tagnabant;aut cœno & paludibus fœda eran t ita
Ve nec pedibus, ob aquas & altam vliginem ; nec naubus,obvado-
rum breuitatem, acceflus hoftibus daretur:: infigne illud quidem ad
municndam arcem citra grandes impenfas adiumentum , {ed com-
mercis hominum, rebufque neceflariis importandis , non exiguum
impedimentum. Quamobrem vtrique acceflui,& nauali & terreftri,
tum cùm jam altismænibus, firmifque, necno fofsis latis tuti effent;
confulendum effe rati, ingentes primüm {u blicas,magno fiftucarum
pondereftagnantibus paludofifque ripis impegerunt: quarum mul-
tas vidimus, dum fundamentis curiæ iaciendis,alrè humus efodere_
tur. Stabant enim hactenus ingentes fub profunda terra trabes ere-
te; quæ diuturno feculorum decurfu, vi figoris & imbibiti humo-
tis,ab atro cœno,cuierantinfixæ,Ebeni tum colorem tum duritiem
contraxerant: documento quiin hacregione Ebenum pofsimus imi-
tari,quod illi noucrunt,qui vermiculataè lignorum diuerfitate ope-
Tacomponunt. Inter has fftucas, multa omnis generis materia qua
ad agoceres ducendos muniendofque vti folemus, ingefta firmataque
hocconfecuti funt,ve ripam haberent folidaim, & tam alcè in Aumen
_ Proiectain, vt nauescommodè appellerent, quamuis eflent vel ma-
ximècapaces. Hc igitur ripa Arci adicéta, 5Mexp, & pofterius con-
füctudine mollids indicante,Smexf ex re ip{ vocabatur, ed quod ia-
ta mole confta ret.Et quo Arx fecurior maneret,in hacilli cœ perunt
cOMMorari, qui commerciis agitandis victitabant. Paulatim igitur
D ; crefcen-
*
? |
