| Full text |
ee
8 A TN AETC:A.
Quamobrem fi perinde atque ceteri , trabibus directis & tranfuer-
fariis muros compegerunt, non poflumus quin confiteamur,putref-
centibus lipnis cos collaplos fuifle, & faxa paulatim inferius deuolu-
ta,tum fua {ponte ruentia,tum aquarum vi protrufa,atque hac ruina
montis cilia planiora , & ad confcendendum faciliora reddita fuife,
Quamuis enim præceps eflet,non tamen altus admodum fuit fi alia-
rum region montibus conferatur: at vrhæc regio fert, fuit eminen-
tifimus & ceteris omnibus fublimior. Non eftitaque mirum, fi
duorum murorum infignis , vt Cæfar addidit, altitudinis collapfu
præcipitia fintrepleta , ac deinde fenfim imbriû vligine mulro quam
olim fuerint reddita planiora,;quanquam & hactenus fatis fintardua
. & dificilia ad fubeundum . Quamobrem nemo mœnium reliquias
alias quærat, quâm faxa in terræ partim fimul delapfe, partim poftea
. L . . . z x
pluuiarum illuuie au@æ vifceribus fepulta . Magna profcétè
fuit huius opidi oportunitas ; atque ca maximis commoditatibus
nixa. Primum enim locus {ua natura fuit munitifsimus aduerfus
cos faltem quiignari effent conftruétionis machinarum , quibus
Romani murosæquabant.Deinde in propinquo materia copiofa ad
trabes fuppetebat, quibus muri, quâtumuis lati & alti, feri poflent.
Extanc hactenus filuarum non paucæ reliquiæ ad 1pfas vique mon-
tisradices, indicio quantum filuarum à maiotibus fit exftirpatum
ad arua & pafcua comparanda. Præterea locus hîc fuit in agris ferti-
liffimis in medio Atuaticorum conftitutus, æquali pene interuallo,
binc à Neruïüs, illinc ab Eburonibusnecab Atuatico prima gentis
origine multo minus quam à Sabi , qui fupremos Atuaticorum ter
minos interluit, remotus. Hisita conftitutis,omniumitinerü ratio,
quorum Cæfar fecit mentionem,ita quadrat; vt non meliüs decem-
pedis computaretur. Properauit Ambiorix poit cæfos Titurium &
Aurunculerum recta ad Neruios & caftra Ciccronis. Vetus autem
curia Neruiorum Aldenarti fuit, vtnomen nobisindicauit. Si quis
ergo Leodio fiue Varuca Aldenartum redta properct, fecundo die
Alombergum equeftri itinere perueniet , atque inde poftridie Alte-
nartum tempor1 {efe fiftet, vnde caftra Ciceronis duobus prope mil-
haribus noftratibus diftant. Hinc&illa intelliguntur, que Cæfar
libro {exto fripfit,de Eburonum finibus populandis, & Ambiorigis
fuga;quo loco Varucam in mediis Eburonum fnibus locauit, vti re-
ueta fuit : fi hinc Tilam , ad quem Louanium vltimü Eburonum li-
mitem fecifle diœcefcon diftinétio demonftrat 1llinc Ruram flu-
men,quo à Menapiis Eburones diuidebantur,confideremus. Atque
hæc quidem inter Orientem & Occidentem Eburonum fit longitu:
do,ln
LIBERÉETX 79
do: In difrimine item inter Auftrum & Aparétiatm par fere {pacium
continetur,à Ruræmonta, id eft,ab oftio Ru ïæ,quo nomine opidum
vocatur ,ad Caroli montemfu pra Bouinas afcenden do,qua parte {u-
periorbus Atuaticis & Rhemis & Treuiris vicini ecrit. Ciceroneigi-
tur caftris ad Varucam piæfecto, cum legione vna & ducentis equi-
tibus,rcliquum exercitum tripartitd Cæfir diftribuit: T. Labienum
cum legionibus tribus,ad Océanum verfüs,in eas partes,quæ Mena-
piosattingunt, proficifciiubet , id eft, fcundum Mofam verfus cas
parts quæ Ruremontæ adiacent. C.'Trebonium cum pari legionü
numero ad cam regionem quæ Atuaticis adiacet , depopulandam
mittit: id eff, ad eos Eburones qui à Mofa ad Sabim habitan tes AE
uaticis erant finitimi fuperioribus nimirum » quorum agros Cæfar
vaftaucrat, priufquam Alombergum obfideret. Ipte cumreliquis
tribus ad fumen Scaldim, quodinfluit in Mofam , extremafque Ar-
duennæ partes ire conflituit, quo cum paucis equitibus profeétum
Ambiorigem audiebat. Profe&tus igitur ft Cæfar per Hasbaniam
Louanium ad eas Arduenne partes, quæ per ditionem Machlinien-
{em difcurfu vario ad Ripclam & Scaldim finiebantur ; quarum laci
nias ctiamnum extare paulo antè commonfraui , vt redifimeCx-
far extremas has A-duennæ paites nominaïit .
in Mofam , autpotiùs Mofam in Scaldim exonerari, modo docui. dr.
UOCIrCa perperam quidam n6 infimæ clafis fcriptores , pro Scaldi,
hoc loco Sabin fübitituerunt,immemores à Iulio {ri ptum effe, filuas
à porta decumana caftris Varucæ obicétas fuifle ; Quibus Sicambri
occultati, ante in caîtra inuolarunt, quèm à Romanis fentiren tur, &
vbicædem Cottæ & Sabini exponit, dixifle infidias in filuis ab Am-
biorige pofitas fuiffe duobus millibus pafluum à Varuca remotis : &
moxin cadem narratione, paucos quofdam milites à prælio clap{os,
incertis itineribus per filuas ad Labienum pcruenifle, Quæ vero fil-
uæ hoc loco cogitandæ, præter Arduennæ faltus, per quos ad Labie-
num, incertum & difficile, {ed occultum iter dabatur. Falfam igitus
eff, Sabim ad extremas tumi Arduennx partes in Mofam influxife,
cüm Namurcum, vbi confluens eft,ad octo milliaria noftratia,atque
coampliüs, à filuisillis quæ ad Varucam extendebätur, fit remotum.
Temerarium eft,auétorum veterum letionem immutare, obid dü-
taxat,quia rerum,de quibus agunt,imperitia fic fuadet.Si omnia Ce-
farcis dia certè exami naflent, & profcétionü omuiû rationes fubdu-
xiflenr, numquan crant in hanc {ententiam defcenftni Neque ve-
10 ad Scaldim tantum Arduennx ex quas dixi partes cernuntur, {d
circa Louanium etix atque Machliniam. Huic enim Spauer Sato,
14 ef?
10 CI,
Cicerenis ca
fra
nb,
Scaldim autem ,
1in Ebnres
ofa in Scal-
? |
