| Full text |
Antouerpie
#omenVnde.
he ATVATICA
S.Michaëlis, & D.Virginis Mariæ antiquiflimos vidi, Antwerpiain
non Hantwerpiaminueni. Nec quifquam eft qui Hantwerpiam
cum {piritu in primo elemento efferat, nifia confuctudine ab omni-
bus receptadilcedat. De manibus igitur proicétis, pôftagam , vbi
Gigantem noftrum oppugnabo : hic poftulo ; VE communem tm
fcripturam,tum foni rationem liceat retinere,eiufque veram quere-
1e impofitionis caufam.Sunt qui à Latinis nomen ad noftrates com-
migrafle arbitrétur, & ex Aduerpia Antwerpiam ab indoctis cœpif
fe dici. vocari autéAduerpiam quaf ad Verpum dicerctur:eo quod
in hac vrbe Verpo delubrum fuerit multo celeberrimum , ad quod
omnes cireum circa finitimæ gentes magna religione foleant ven-
cirare. Indicio elle in porta carceri publico vicina, exiguam fta-
tuam, cui ingens fafcinum prætentum , demonfirarer nm Priapo
Verpi nomenefle, cüm effet Ichyphallus : propterea quod hoc ftatu
glans nuda,qualis in apellis Tudæis fmper ef, videretur.Hinc illud
eft, quod feminæ omnes ad quemuis fubitum cafum, Priapum in-
uocent. Si teftamanibuselapfarumpatur, fi pedem offendant, fi de-
nique quicquam accidat,quod ne animaduerfione quidem dignum
videatur, confeftim Priapus ,ab honeftifsimis etiam matronis , alta
vocead auxilium ciecur ;qui mos ne hactenus quidem penirus eft
abolitus, quamuis nônihilinuereratus. Atque ita pertinacibus ani-
mis hæc fuperftitio olim tenebatur, vt Godefridus Bullionus,huius
ciuitatis Marchio; nibil prius habuiffe videatur, quäm vt eamvel ra-
dicicus cuelleret, vel ad ritus Chriftianos traduceret. Simulacigitur
Hierofolymis eff potitus , præputium Ghrifti,veluti fammum mu-
nus, Antwerpis {uis mifit, vt eius cogiratione à fædo & fpurco
numine reuocarentur. Ceterüm parum profecit apud mulicres hoc
donum , quod facri fafcini non poffent obliuifci. Affentiorequidem
hancPriapiinuocandi religionem, non olim tantüm in vfu fuifle,
{ed haétenus etiamnum teneri : {ed illud non itemiis afentior ,qui
nomenä Verpo deducunt,quod Priapus fub Verpi nomine inuoce-
tur. Nemo enim vnquam Verpi nomen exmulierisore audiuit,nec
fiquis Verpum nominet,magisintelligetur, quèm fi nihil dixit.
Fafcinum enim nobis (Ceré vocatur, ita vevrbs Antterfa, non Ant-
uerfa nominanda effet, fi ab hoc numine fumeretappellarionem.Sed
dicetquifquam, Romanos primos nominis auétores fuiffe, atque ab
illis religionem ad nos dimanaffe , Latina voce in Germanicam ver-
fa . Huic propterca non credam,qudd videam apud Romanos Pria-
po nunquam fub Verpi nomine honores habitos effe. Memini Mu-
tuni veloris fponfarum ; memini deæ Pertundæ, virginibus ad pri-
mo 5
n. L'HRER 4 7
mos impetus adfuturæ ; memini & aliorum infamium nominum,
quæ in facris Romanis celebrantur : vnius Verpi non memini legifle
honores. Quid quod nullus fit prope Satyricus, qui Verpos nonin-
fectetur,exagiter, atque conuicis profindat. Et quamuis inter Ro-
manos eflent, qui præputia ritu ludaico pofuifient, ijtamen non
Verpum, fed vnum Deum cæli & cerræ opiñcem , adorabant ; vtlu-
wenalis teftis eff: Lip :
… Quidam fortitimetuentem Sabbata patrem,
Nil prater nubes, éx celi numen adorant.
Nec difiare putant humana à carne [uillam,
Qua pater abflinuit, mox > preputia ponunt.
Romanas autem foliti contemnere leges,
Tudaicum edifcunt &> fernant, ac metuunt ius.
Non monfirare cvias eadein niff acra colenri,
Quefitum ad fontem folos deducere werpos.
Sed parer in cau[a, cui feptima queque fuit lux
ghaua, € partem Cite non attigit cullam.
Quamobrem cüm apud Romasos Verpi numen nullum inuenia-
tur, qui fieri poteft, vt noftrates illinc vbi nullum fucrit, accepifle
dicantur : & fi hunc deum inde non acceperunt ; quid potelt elfe
abfurdius, quèm fingere noftros homines deum patrium atque tu-
D
teélarem peregrino & hofticonomine indigctafle? Reieéto igitur hoc
commento , breuirer veram nominis rationem in.lucem vocabo.
SDexpes idem eft quod Latinis proiicere:& quemadmodum in ædi-
bus proiecta quædam Latinis funt , quæ vltra parictis perpendiculü rsicge.
longius extät : ita nobis exp dicitur in Auminibus & mari,1d quod
vitra patiuum ripæ , litorifve duétum , in aquas ab hominibus eft
proicétum : vel ne naues vadi breuitate appellere prohibeantur ; vel
quo pontibus, geraniis, molis,mænibus,aut id genus ftru@uris aliis
locus detur, vel quod in frequentifsimis ef, quo vis fluminum coër-
ceatur. Hoc Vt noftratibus à pronciendo placuit nominare, ita Lati-
Dia magnitudine, pondere , & forte etiam à difhcultate conficiendi
molem vocauerunt. Noftri igitur ad iaciendum refpexerunt, atque
_ Ita propius rei naturam funt confecuti. Molis enim nomen lauids Mo.
patct, & non ita proprie id exprimit,quod peculiare eft, & perpetuü
cius quod in umen iacitur quacunque de caufa. Cicero cpiftolam
Cæfaris ad Q.Pedium recitat , in qua Cæfar fic fcribic : Pompeius fe
opido tenet, nos ad portas caftra habemus:conamur opus magnum
& multorum dicrum, propter alütudinem maris; ed tamen nihil eft
quod potus faciamus. Ab vtroque portus cornu moleis tacimus , vt
D 2 illum
? |
