| Full text |
40 À TN AT À:
fic Macé pronuncant, vt Romani quartam , non primam vocalem
audiuifle viderentur. Infignis ergo hæc Germanorum cædes a Ro-
manis perpetrata eft,adiuuantibus non folüm ceteris Gallis, Roma-
norum vel focüs, vel veétigalibus , fed Menapiis etiam , in quorum
£nibus coféderant. Verdm virtute fuperati no funt,fed fraude Cefa-
ris,qui legatis apud fe rerctis,improuifus in hoftes irruitexcufatione
vus nimis quamabfurda.C dm enim promififlet reuocaturû fe equi-
“tatum qui præceflerat,aded hoc fe facere,cüm minime vellet, fimula
uit, vtquinque milliacquitä Romanorû in Germanorum confpectü
. venerint, de quibus quid aliud erat cogitandum, quâm eos tanto
humero precutrifle,vt imparatos opprimerent,intereà dum de indu-
ciis traaretur. Occurreruntigitur oétingenti, quot fortè vel ade-
rant, velin tanta feftinatione fe poterant expedire. Hic vero tam exi-
guus numerus quinque millia Romanorum cecidit, & in fugä ver-
cit. Poftridie vero cùm frequentes omnibus principibus maioribus-
que natu adhibitis, in caftra Cæfaris purgädi fe caufa , vel forfan ac-
cufandi Romanum equitatum, quod prior læfifler, venirent; Cæ-
far omnes ad vnum retinuit, & interea dum cum Legatis & Princi-
pibus agere crederetur,miferos Germanos,eam fraudem minime fu-
{picantes, ex improuifo opprefht. Nemo efttam,opinor,obtufi fen-
fus,qui verba Cæfaris de hac relegens , & ea cum is quæ gefta funt,
confcrens æqua lance, n6 ftatim cernat Germanos minime comme-
_ ruifle, vtcommuni gentium iure exclufi, perfide cæderentur. Nam
{ifraus fubfuiflet , quamobrem poftridie tam frequentes adfuiflent,
eductis vna fecum Principibus & maioribus natu, inter quos duces
quoque fuifle,dum Principes nominat, ipfemet confitetur. Excufet
Le vt velit; hæc vna confefsio fatiseft ad docendum , in fimplicitate
Germanorum nullam fraudem Jatuifle. Deinde illud quoque hinc
perfpicuum , in hoc prælio contra eos , qui non folum inermes ,fed
fine ducibus etiam erant, à Romanis pugnatum fuifle. Quôd verô
mulritudiné ceforum recenfet,dignü eft tyrannico animo, qui nullo
{atis fanguine poteftexfatiari. Siquis ex conie@ura {cire velit,quot
fuerint in tanta multitudine, tumequites, tum pedites ad pugnam
expediti; confulat Plutarchum, qui Heluetiorum trecenta quidem
millia fuifle confitetur , fed nouendecim duntaxar millia ad pugnä-
dum apta. Idem hîc quoque contigiffe neceflario fatendum ei, qui
velit puerorü,ancillarü, decrepitoru, & reliquæ imbellis multitudi-
his numerum,cum militiæ idoncis conferre.Egregiam ergo laudem
. Cæfarcofecutuseft,qui mifère multitudinis,& fupplicis,& omni cô-
filio & ducibus deflitutæ,perfdis cædibus animum & oculos pauit.
Rectifsi-
A
. füifcreder, qui corèm rcgionis ficum intucbitur .
PNB ER 41
Redtifsime igitur iuftiflimus Cato,cüm Senatus turpiflimæ vidtoriæ
buius cauf fupplicationem decernerer,fententiam tulit,dedendum
. : u r: . . ne .
effe Barbaris Cæfarem , expiandamdue vxbisnomine violationem
fœderum;vertendasque in fontis caput exfécrationes, vti {ri pt Ca-
. pufius-Hunc locum totum euoluendum cenfco ci, qui volet Ambi.
uarirorum regionis fitum peruidere. Cüm enim eregione infulæ,
quam 25 omeferé Sert vocamus, fuga fluminum obicëu fit prohi-
bira, non proculcaftra abfuiffe illinc, è quibus Mofamequites ad
. Ambivaritos tranfuerant, necefle cit. Neque verifimile eft verlus
Eburonum fines,quibus Cefar aderat,iter Aexifle, Tranfiniferint ioi-
turMofam ad Grauam, acinde per Ambiuaritorum campos equi-
tarint ad vltimos v{que, ac demus nunc An twerpiam vique venifle,
fieri tamen poterat, vtintra triduum & pauld minus, commode ad
caftra, quibus egrefli erant, peruenirent. Finem igitur Ambiuarito-
ru in fuburbano Antwerpiano collocamus , hoc nomine com ple-
étentes, quicquid eft citra Mofam & Scaldim , infia Taflandroru m,
& Eburonum, & Atuaticorum regiones:quod totum Atuatico{ub-
cflet; nifi nouum opidum ad Ducis-filuam , & Comites Hollandie
partem abftuliflent. À Menapiis igitur Mofa diuideban tur,qui pot
Spaticommixtus, à Batauis cos ad Occanum v{q; fparabar.A Ta
fandris vero , quibus limitibus fuerint difin@i , non æquè clarum.
Mihi placet, co ufque Ambiuaritorum ditionem extéfam fuifle,quo-
ufq; Retæ fiue canales abæftuariis fai, fundebantur . Loca vero al-
tiora deinde ad Taflandros & Thun gros relata. Extant hactenus ho-
tum fivium monuméta in duobus nominibus minime ob{euris. AL
terum cit (Teffanderto ; alterum Thonderto; id eft ,altum Tafan-
LR & Thungrorum : SZo enim in {érmone noftro loca notat
» altiora, præfertim quæ flagnis, rorrentibus aut paludibus adiacent.
Videntur igitur ad Cfongerfo vfque & Teffanverfocanales excur
rifle, quibuseftuariairrum pebant. Verumigitur eft,ad Thuncçros
© O2:
viqueOccanum inundaffe, non illos quidem mœnibus inclufos
uod quidam fmniarunt, monftratis , fi Mercurio placet, héals
quibus ore pau alligarentur,fed quos vniuerfim hac ap pellatione
ROMinamus. Atque hoc modo Cæfaris locus defenditu r, quo dicit,
ÆEburonum €os,qui Oceano proximi effenc,fefe in infulis bécultafé
quasæftus eficere confueuit. A canalibus enim multas infalas @ac
fact
uamuis enim
mare aggenbus & arenis coërcitum, non amplius tam altè exunder,
tamen in tota planitie plurima funt flagna, non paucx paludes, ge
canalium fue Retarum clarifsima. veftigia ;ad qu a em
E hate.
Catonis fen-
tenta.
Thungrorus
CG Taffandroe
ram limites.
? |
