| Full text |
Quando Cim
bri in Galliam
Gencrint.
22: À ATVATIC.A
ingredi prohibuifent;qua ex re fiert ytiearum rerum memoria,ma-
nain fibi auétoritatem , magnosque fpiritus in re militari fumerét.
Hæcille : quibus Rheni indicarunt patrum fuorû memoria, Cim=
bros à Neruits cæterisque Belois,origine Germanis,repul{os aberci-
rosque fuifle, ne per fines ipforü iter haberent. Velleius Paterculus
reftis eft, Cimbros & Teutones Rhenum tranfcendifle , Circa ça
tempora quibus Minutij res florebant ,annis circiter quinquaginta
ante Cæfaris confulatum , ante Chrifti natiuitaté, annis feré feptem
aut octo vltra centum. Si igitur hoc Atuatici fuit , lue Antwerpiæ
cxordium , non eft verifimile , in tam paucis poft annis tanta incre-
menta cepifle, vtfnitimos hominum numero vincerent . Quid
quôd netum quidem Neruiorum numerum æquauerunt, quando
Cæfari infelice fucceflu reftiterunt. Quocirca fi non eft par crede-
re, eos hominum numero tantum potuifle, vtftatim ab initio con-
ditæ gentis vicinos laceflerent,plurim os fuperarent.,aliis æquo Mar-
te refifterent,reges etiam fibi fubiugarét: haud equidem fcio; vnde
vera hæc, quæ Cæfar memoriæ prodidit, videri poffint ,nifiadinfi-
gnemaliquam referantur loci opportunitatem , & fingulare muni
mentum. Qui vero locus cogitari queat, fi non illum fuifle dicamus,
à quo hoftes infuperabili dificultate arcerentur ; &caomniaquæ
ad vitam funtneceflaria importari poflent, hoftibus omnibusinui-
tis? Atquiin meditullio regionis nulla fylua,nulla palus,ru pes nul-
la, arx nulla y quamuis munitiffima , has duas fimul commoditates
habere poteit. Sunt in mediterraneis fic quædam naturafua inac-
cefla, vt breui illa quidé temporcexpugnari non pofliat,fed queant
tamen long: obfidione ad incdiam, & rerum omnium inopiam co-
gi præfertim vbi tanta eft hoftium obfidentium multitu do,quan-
tam Neruij & Eburones contra vnum oppidum in armis habere
potuiflent. Sienim cin@i vndique Atuatici fuiflent;qui,rogo,com-
mcatus potuifiet inferri ,aut quicquam eorum omnino , quæ obfi-
dione longa preffis funt neceflaria> Nec fanè credendum, tam im-
prudentes Cimbros, reique militaris tam imperitos fuifle,vcillis an-
guitiis impedimenta præfidiumdue includerent, in quibus,nifiex
hoftico raperent , fameemoriendum effet. Si igitur accuraté totius
huius regionis fitum, quæ Eburonum , Neruiorum & Ambiuarito-
ruin erat media, confideremus , nullum locum in ueniemus, hoc in
quo Antwerpia condita eft, impedimentis cuftodiendis aptiorem.
Ab occidente enim latiffimo , profundifsimo , & æftuofo Aumine
claudebatur, &vttum temporis res crant,vndique à flumine palu-
desinuiæ , altüillud in quo Antwerpia flat, fœda vligine cingebät.
His
SE
DIFRE RL: a
Elis accedebat fyluarum horror, quarum reliquiæ RÉ ad ipfa
| prope mœnia contingunt. Adde, vttum loca erät agocribus fortafle
parum munita,longa per Ambiuaritorum fines æftuaria. Sed præci-
pua ad defenfionem vis in paludibus fuit, quæ vrbem ha@tenus
_ambiunt,quamuis induftria & labore hominum altiores tx , nÜc
leta pafcua iumentis præbeant, Nec alius ab Oceano Scaldim ad-
uerfum fubeuntibus prius locus occurrit in fluminis ripa habita-
tionicommodus , qui citra aggerum munimenta , Vndas excludat;
uam ad bunc tumulum venias , qui ab Arce noftra fiue Burgo ad
Kiclam vfque fuburbanum pagum, modice leniterque à Aumine
confurgit. Ad hunc igitur cum Cimbrorum multitudo peruenif-
{et;viderétque locum natura munitifimü,& commeatui importan-
do per flumen idoneum, continuerunt { nonnihil, quo vlteriora,
qualia effent, explorarent. Depræhenfum itaque alterum duorum
cligendum, vel per apertos Neruiorum & reliquorum Beigarûü cam-
pos iter habendum, vel per afperrimas Arduennæ difficultates exer-
_citüum ducendum efle. Prius ne faccrent, virtute &. numero Belga-
ru funt prohibiti, vti de Cæfaris verbis apertuim feci : alterum ve-
ro nondifcile modo & arduü, {ed impoflbile etiam & defperandü
videbatur, propter m agnam impedimentorum copiam, & grandem
multitudinem eorum , qui vel per ætatem , vel per morbum tantis
laboribus & ærumnis impares cflent. Quid igitur facerent? Confi-
Jium è re nata, & præfenti necefsitate capiunt, vt imbellem multi-
tudinem, & impedimentorum partem, citra fyluam deponerét, ipfi
deinde expediti medios falrus penctrarent. Ad hanc enim vique ri-
pam{ÿlua Arduenna pertinebat, vt multæ hatenus laciniæ demon-
ftrant ; quarum nunc etiam Berohemum , Wiltrycum , Artfelarum,
Bomun, & nomina & monumenta {eruant ; atque deinde trans Ri-
pclam fumé, Wiltbrocum, Blacfvelt,atque alia loca fyluofa ad So-
Dium vque nemus, fatis teftantu r, quæ olim regionis facies fucrit,
cüm necdum fylux effent, ad arua magno labore comparatæ. Hac
1gitur reum iter fuic per Arduennam,dum in patentes Rhemorum
agros Venirent. Q ui vero exercitus fit per fyluas citra periculum du-
cendus, Cæfar docet his verbis de Motinis agens : Reliquis dein-
ceps dicbus Cæfr fyluas cxdere inftituie ; & ne quis ineérmibus im-
prudentibufque militibus ab latere im petus fier poffer , omné cam
Materiam , quæ crat cæfa , conucifam ad hoftem collocalt, & pro
allo ad Vtrumque latus extrucbatincredibili celeritate,magno {pa-
<i0;paucis dicbus confecto. Hac quoque muniendi ratione aduer-
» {us potentifsimos vtrinque hofes , verifimile eft Cimbros Teutho-
C3 nofque
Iter per filues.
? |
