bankverslagen, die benevens op andere oorden, te rechte komen achter de benaming van de producten; welke hun kracht en aanzien geven. Als vierde punt in het derde deel van de brochure (I. Der Inhalt der Bibl. ; II. Das Wachstum der Bibl.; III. Die Ordnung der Bibl. IV. Die Auswirkung der Bibl.) wordt het « Katalogsystem » behandeld. Boeken en brochures, ; witte fiches ; kaarten, bruine ; periodieken, groene ; dagbladen, blau- we. Bijdragen uit~T.. witte fiches met links groe- ne streep ; bibliografische gegevens, witte fiches met middenin rode streep ; periodisch-bibliogra- fische gegevens : groene streep. De titelbeschrij- ving geschiedt naar eigen « Instruktionen ». Vermenigvuldiging geschiedt fotografisch. Te grote beschrijvingen wórden apart geschikt, daarna « riickvergrössert », zodat elke titel slechts één fiche vult (ook titelpagina en in- houdsopgaven worden gefotografeerd). Tans staan bereid (1939) 900.000 steekkaarten (300.000 Sach-cat. ; 240.000 streek-cat. ; 225.000 persoonscat. ; 7 5.000 Körperschaften- cat. ; 60.000 titelcat.). Per jaar werden 60.000 kaarten ingelast, ’t zij 200 per werkdag. Wij schreven Sach-cat, omdat de auteur nadrukkelijk waarschuwt : Der Sachkata- log ist weder ein SWR lexikógrafischer Ordnung, noch ein systematischer Katalog. Der Sachkatalog versucht aus des SWR die Aufgelockersheit und die Beweglichkeit, aus dem systematischen Katalogus die Stren- ge und die Klarheit zu übernehmen. Ook hier dus het zoeker? naar een uitweg, zooals de S.B. van Antwerpen het zich tot taak heeft gesteld, in een anderen zin, voor haar trefwoordencatalogus. « Der SWK ist einem Agglomérat zu vergleichen; der S’yst. K. einem Kristall, der zwar klar und gesetzmassig, aber aucb für immer erstarrt ist. » Hoe nu wordt deze « systematische Schlagwortkatalo- gisierung». gevoerd ? « Keine leichte Aufgabe »! Leitmotiv is : zelfstandig begrip Wordt pas het begrip, waarover literatuur bestaat. Op de be- gripskaart staat vermeld eine Définition (een technische'omschrijving van de begrippen), een synoniem-verklaring, een omstandige historische nota) ; eine Erklârung, positiv oder «negativ» abgrenzende Merkmale gegen andere Begriffe, Hinweise auf weitere, engere und verwandte Begriffe. De werkwijze en de groepering van begrippen (tot een complex) geschiedt onge- veer zoals aangegeven staat in «Boek en Biblio- theek» afl. 3 : regels voor een trefwoordencata- logus, terwijl de principes van de anal. Sach- katalogisierung (gezichtspunten, verschijnings- vormen enz.) omgezet worden in een ander mechanisch proces, dat van de regelmatig voor- komende mogelijkheden. Voor het wolbedrijf komen voor (zoals voor suiker, enz.) i teelt, arbeiders in .... handel in grondstof, verwerking, handel in afgewerkt product, regeling van nij- verheid en handel (nationaal, internationaal), verbruik, bijpproducten. Natuurlijk moest de bibliothecaris ook bij de « Wortbildung » van de begrippen belanden, welke hier nu minder ter zake doet ; Ook de nuancering in de kleuren met overeenstemmen- de begripsordening komt ter sprake. En ontko- men aan de hiërarchie van «zaak» of «lands- begrip» kon hij evenmin. Zijn besluit luidt : erste Ordnungsprincip : begrip, zweite Ord- nurgsprincip : Raum. Terecht merkt Gülich op, dat onmiddellijk blijkt, door achteruitstel- ling van het ruimte-begrip, wat over een pro- duct naar de landen voorradig is, waaruit even snel de belangrijkheid van het land voor dit product is af te leiden. Neem b.v. goudmijnen, diamant. Derde begrip is- de chronologie, met het jongste voorop. Hier ook treft weer hoe, op verschillende oogenblikken, en onafhankelijk van elkaar, dezelfde gedachtegangen als ’t ware in de lucht hangen. Immers de SBA heeft het- zelfde principe in de ordening aanvaard, op grond van dezelfde beredenering. Noch voor de enen, noch voor de anderen spreekt daaruit een verdienste, vermits de practische inslag hier de pap in de mond lei, en ook elders (USA) de- zelfde wegen bewandeld zijn geworden. In de Regionenkat. (streekcatalogus) werd grondslag : geografisch eenheidsbegrip al naar de omstandigheid fysisch, economisch politiek « anders » gecomponeerd. Van vereniging tot begripscomplexen werd geleidelijk afgezien ter- wille van dé ontsandvastigheid in de tijdelijke begripsvorming. Het uitpluizen van de themata trouwens geeft waarborgen genoeg voor de « vindplaatsen ». Een en ander voert ook tot de conclusie, dat een geografische eenheid, die eens bestond, in de catalogus als historisch-ge- weest-zijnde behouden blijft. Hier duikt een verschil op met de Verandering van den inhoud van de terminologie der begrippen, om welke reden de lipkaarten een verklarenden inhoud krijgen, In de verdere doorvoering van deze catalogus worden de begrippen, als hoofdbegrip- pen in de «Sachkatalog» gevoerd, omgekeerd en voor elk land (voor zover er literatuur aan- wezig is) hernomen. Derde principe weer: het chronologische. Hier treedt bovendien het amb- telijke uitgeverswezen in ’t gelid, enkel voor het bestreken domein of voor het bizonder geo- grafisch beperkte product. Beide eerste catalogi blijven de voornaam- ste, de andere (personalia, catalogus, wij zou- den zeggen critisch-bio-bibliografische catalo- gus en titelcatalogus) voeren geen sçhiftings- problemen aan zoals deze. Werk over personen staat chronologisch geordend, het oudste voor- op, ten einde de historische lijn van de ontwik- keling van de inzichten te bewaren. De verenigingscatalógus is een uitzetting van de bio-bibliografische en moet oplossingen vin- den voor de benamingen, afkortingen, wisselin- gen in besturen enz.; staat eveneens in nauw verband met den « Regionen-cat. » : 13.500 verenigingen staan verwerkt (7 5.000 steek- kaarten) . 15