Full text |
toch bevat zij een zekere zin van waarheid. Het komt er enkel op aan,
onder welken hoek men haar aanschouwt, hoe men haar vertolkt. Zeker
zal geen mensch ooit zijn leven gesneden hebben naar het model van
een held uit een Schilleriaansch drama. Daarvoor stond deze te ver
van de werkelijkheid af, hield er te weinig voeling mede. Maar de
houding van de litteratuur tegenover het leven heeft zich geheel gewij-
zigd. Hare esthetische en, met deze, hare ethische waarden hebben
zich verschoven. Zij houdt meer rekenschap met den onmiddellijken
indruk, met de vollle spanning, met den warmen polsslag van het
leven, in plaats van te verwateren in vage abstracties. Zij treft en roert
ons rechtstreeks, en beïnvloedt ons gansch-mensch-zijn.
Binnen de grenzen der werkelijkheid, heft de litteratuur ons boven
den kleinen kring van ons alledaagsch gedoe. Zij brengt onze visie op
het leven op een ruimer plan, waar wij niet enkel het onze, maar ook
dit van anderen kunnen overschouwen. Zij doet ons deelachtig worden
in de aandoeningen en hartstochten onzer medemenschen, brengt
klaarheid over het gebeuren rond ons, klaarheid ook in ons. Want
hoe zouden wij ooit doorzicht in onszelven krijgen, indien wij onze
innerlijke bewogenheid niet konden toetsen aan de handelingen van
anderen. En hoe indien wij deze gewaarwordingen niet konden omzet-
ten in begrippen en woorden.
Als men van litteratuur spreekt, denkt men te veel aan ontspannings-
lectuur, en verliest haar opvoedende rol uit het oog. Litteratuur wekt
in ons den mensch op, den mensch die het leven rond zich ziet, den
zin en het wezen ervan trachtte vatten, en zoo zijn handelingen ber
wuster maakt.
En voor dengene die de wisselende gang van woorden en gedachten
weet te volgen, wordt litteratuur een bron van eeuwige schoonheid.
Dergelijke overwegingen zullen het bestuur der Stedelijke Volks-
boekerijen te Antwerpen wel geleid hebben bij het aanschaffen van
den boekenvoorraad, daar waar het zulke belangrijke plaats van de
letterkunde der verschillende talen ingeruimd heeft. Vakman en stu-
deerende zullen er zeker hunne gading vinden, indien zij zich beper-
ken tot verzamelwerken en handleidingen van algemeenen aard van
het vak of den tak van wetenschap, dien zij beoefenen. Maar het zal
bijna nooit in den rol liggen van eene volksboekerij, hun volledige
voldoening te geven, wanneer vakman en studeerende zich wenschen
te specialiseeren in een onderdeel der algemeene kennissen. Inderdaad,
haar doel is van meer algemeenen aard : zij richt’ zich niet tot elk af-
H5 |