Full text |
het dogma van zijn godsdienst, toch niet principieel vijandig staat
tegenover andersdenkenden en hun werk — toch wel een, die, terwille
zijner gedachten, gaarne het strijdzwaard hanteert en dan niet terug-
schrikt voor het toebrengen van een diepen houw. Van den Oever ver-
wijlt gaarne met zijn verbeelding in de XVII* eeuw, toen de Spanjool
in de Nederlanden brandstapels deed opvlammen tot tuchtiging der
ketters en de Geuzen zich schuldig maakten aan beeldstormerij… Er
vlamt door van den Oevers temperament iets van het vuur, waarmee in
die dagen den strijd op godsdienstig terrein werd gevoerd in beide
kampen. Dit vuur vonkt en blikkert in de donkere schitteroogen, welke
des dichters zwart-gebaard gelaat overglansen. Dit vuur doorlaait
somwijlen zijn verzen en zijn proza, niet het minst het scherpe doch wel
eens zwaar rethorische strijdproza van enkele zijner opstellen als
«Christen Ideaal », « Sociale Kunst», « Over ons en Anderen», « Rond
Katholicisme, Klerikalisme, Kristen ldeaal »…
Van den Oever verklaart zich solidair met wijlen Prosper Van Lan-
gendonck, waar deze schreef : « Het Katholicisme (het christendom in
zijn zuiveren vorm) is breed genoeg om ieder persoonlijk streven te
omvatten en staat nog en zal immer staan aan het toppunt van alle
leven. »
Van den Oever geeft van deze opvatting elders (') een scherp-afge-
bakende bepaling :
_« Meer dan in een kerkelijke vorm, moet de katholieke kunst het
edele menschelijke leven omvatten, omdat het essentieele begrip van
heur wezen — let wel, zonder aanpassing — gansch de kern van ons
algemeen leven zelve is en het eigentlijke geestelijke bloed vormt waar-
door ieder der menschen, willens nillens, leeft naar dien geest »…
Niet minder belangrijk is des schrijvers meening in het opstel « De
bijzonderste Vlaamsche tijdschriften sinds 1878 (°) uitgedrukt, waar hij
meteen aan de bepaling van Katholieke kunst de noodige ruimte geeft :
« Daar het katholicisme het algemeen-menscheljke leven huldigt en
oprecht niet beperkt wordt tot een tendentieuse drijfjacht naar belgisch-
staatkundige bedoelingen, ligt het voor de hand hoe een katholieke
kunst zeer wel mogelijk is. « Klerikale » kunst — waar wij de onder-
geschiktheid der katholieke idee aan staatkundige doeleinden willen
door verstaan — is dan ook evenzeer onmogelijk als «liberale» kunst.»
Karel van den Oever is met volle bewustheid : een katholieke kuns-
(1) Katholieke bepalingen rond Kruisbloemen. Zie Kritische Opstellen, p. 25.
(2) Kritische Opstellen, p. 210. |