Full text |
krachten zich gaan verhouden tot deze laatste
kategorie, zoowel voor fiction als voor non-
fiction? Is een meisje van 14 jaar een bakviscli
waard van 17? Een jongen van 15 een aanstap-
penden kerel van 18? D'e verwarring, is ge-
sticht (daargelaten de verwaarloozing van een
bepaald sehoolpubïiek (knappe 4e graadlln. ;
dagberoepschol-lln. ; oefen- en normaalschool-
lln., enz.). Passen daar geen boeken voor kin-
deren ? Ja en neen ; maar ofwel stopt gè bij 14-15
(en laat 17-18 buiten rekening) ofwel gaat ge
tot het bittere einde, en dan deelt ge voort in..
(Moeilijk werk zeker, maar niet minder nood-
zakelijk). Zóó de oningewijden op dén chaos los-
laten is beslist verkeerd.
Het buiten-literaire heeft Van Tichelen (be-
nevens de leesboekenreeksen : een goed hoofd-
stuk) niet als een hoofdbelang aanzien. De titel
van het boek verschoont hem ; maar het hy-
bridische karakter van "de behande ing der lek-
tuur boven 14 jaar, en der ïektuur met leerenden
inhoud, moet hem dan als euvel worden aan-
gewreven. Waarom o. a. dan niet- ineens door-
gezet en het heele vraagstuk der jeugdlektuur
en jeugdvorming aangevat, en gewerkt ook
voor de teerlingen (ouders en opvoeders! met'
buiten-literaire belangstelling, vakbelangstel-
ling en andere. Het is het één of het ander :
kinderÏektuur of jeugdlektuur. Vorming tot
den vierden graad of vorming voor het leven.
Ja, zoo zien wij het vraagstuk, en dan wordt
de' kunst- en literaire vorming geen afbreuk
gedaan ; dan wordt een brug gesmeten van
jong naar volwassen, waarlangs de hijgende
voorloopers, en opgezweepten buiten school-
sfeer zich rustig kunnen voldoen zonder schade
Elke beweging hoeft een doel te hebben, en
zich dat klaar voor den geest te houden.
Van Tichelen heeft zijn wérken in enkele
klassen ingedeeld ; en dat was een gelukkige
gedachte, omdat het gelijksoortige zoo gemak-
kelijk tot zijn recht komt. Alhoewel deze in-
deeling vrij laag bij den grond is, oud, èn voor
de leerende strekkng zelfs onvoldoende (hoe
flink klinken niet Ladeiwigs en Hofmann s in-
deelingen), kunnen wij, nakomelingen als
steeds, in de slroomingen berusten, ware het
niet dat er, technisch gesproken, wel wat schort
aan V. T.’s 'boek.
Wij zeiden reeds, dat de 'lijsten het best wa-
- ren ; welnu zij worden gedeeltelijk ongeniet-
baar, onvast gemaakt, doordat ze na elk hoofd-
stuk niet naar den leeftijd zijn geschikt; en
de algemeene lijst daarentegen allé stof holderde-
bolder geeft. Wie zich orienteeren wil moet dus
tweemaal zoeken. Meer nog, wie zich over de
aanwezigheid en degelijkheid van een bepaald
auteur wil laten voorlichten, moet alle lijsten
overloopen (en als het een afgewezen minnaar
geldt het bedje boek) : er ontbreekt namelijk
een algemeen auteursregister ! ! Dat is beslist
geen voordeel voor de na-slagers. Het moet ge-
voeld worden (in het dagélijksch gebruik voor-
al als een ernstig te kort. Van Tichelen valt
in Van Kalken’s fout terug, al was er Gerhard’s
voorbeeld en de techniek van elk vakwerk dat
zich respekteert.
Ten Slotte dienen nog enkele opmerkingen
gemaakt- te worden ; De bespreking over het al
of niet opnemen van een titel verleidt ons niet :
zij is in de meeste gevallen onvruchtbaar, want
onderhevig -aan te subjectieve factoren. Ver-
wonderlijk is het wel Van Loon’s «Geschiede-
nis der Menschheid» niet vermeld te vinden,
terwijl Hillyer’s « Wereldgeschiedenis is een
notedop » blinkt onder de extra-Iaag boenwas.
Als kenmerkend feit moet ook worden aahge-
stipt, dat V. T. zijn gidsschap met voorliefde
langs lijnen van neutraliteit uitoefent. 0, dat
is een volstrekt recht (het wórdt overigens niet
ianatiek uitgeoefend). Ik heb echter nooit ver-
nomen, da,t « burgerlijklieid » synoniem is
van « neutraliteit » : niet één werkje van de
Arheidèrsjeugdcentrale van Nederland heeft
proeven van degelijkheid mógen afleggen. (Ik
noem er maar ééntje: het tijdschrift Opgang.)
Over het hoofdstuk « Bronnen » zijn wij niet
goed te spreken. Ook hier weer de opmerking :
half werk. Ofwel vermeldt men niets ; ofwel
tracht men een overzicht te geven ; maar men
hoede zich toch voor het te kust en te keur uit-
pikken van... ja van wat, en onder welk kri-
terium? Wij hebben niets tegen de aangehaalde
bronnen, maar, er zijn er toch nóg andere ook !
(zelfs het inleidend woord in acht genomen).
Van oppervlakkigheid en... gauw-gauwerij zijn
de opgaven niet vrij te pleiten, heel het laatste
gedeelte van het boek lijdt daar wat onder. Met
appreciaties als o.a. Mej.Lobo en Kluit er eentje
naar het hoofd krijgen, stemmen we in het ge-
heel niet in: « voor oningewijden kan de lijst
dienstig zijn ». Het is juist voor oningewijden
dat Van Tichelen’s tekst eenigermate dienstig
kan zijn, terwijl Mej. Klujt en Lobo de preten-
tie niet hadden een studie te schrijven !
Onaardig en on-harteüijk zijn is niet het ge-
heim der góden !
Met gemengde gevoelens nemen wij af-
78 |