Full text |
bankverslagen, die benevens op andere oorden,
te rechte komen achter de benaming van de
producten; welke hun kracht en aanzien geven.
Als vierde punt in het derde deel van de
brochure (I. Der Inhalt der Bibl. ; II. Das
Wachstum der Bibl.; III. Die Ordnung der Bibl.
IV. Die Auswirkung der Bibl.) wordt het
« Katalogsystem » behandeld.
Boeken en brochures, ; witte fiches ; kaarten,
bruine ; periodieken, groene ; dagbladen, blau-
we. Bijdragen uit~T.. witte fiches met links groe-
ne streep ; bibliografische gegevens, witte fiches
met middenin rode streep ; periodisch-bibliogra-
fische gegevens : groene streep. De titelbeschrij-
ving geschiedt naar eigen « Instruktionen ».
Vermenigvuldiging geschiedt fotografisch. Te
grote beschrijvingen wórden apart geschikt,
daarna « riickvergrössert », zodat elke titel
slechts één fiche vult (ook titelpagina en in-
houdsopgaven worden gefotografeerd). Tans
staan bereid (1939) 900.000 steekkaarten
(300.000 Sach-cat. ; 240.000 streek-cat. ;
225.000 persoonscat. ; 7 5.000 Körperschaften-
cat. ; 60.000 titelcat.). Per jaar werden 60.000
kaarten ingelast, ’t zij 200 per werkdag.
Wij schreven Sach-cat, omdat de auteur
nadrukkelijk waarschuwt : Der Sachkata-
log ist weder ein SWR lexikógrafischer
Ordnung, noch ein systematischer Katalog. Der
Sachkatalog versucht aus des SWR die
Aufgelockersheit und die Beweglichkeit, aus
dem systematischen Katalogus die Stren-
ge und die Klarheit zu übernehmen. Ook
hier dus het zoeker? naar een uitweg,
zooals de S.B. van Antwerpen het zich
tot taak heeft gesteld, in een anderen zin, voor
haar trefwoordencatalogus. « Der SWK ist
einem Agglomérat zu vergleichen; der S’yst. K.
einem Kristall, der zwar klar und gesetzmassig,
aber aucb für immer erstarrt ist. » Hoe nu
wordt deze « systematische Schlagwortkatalo-
gisierung». gevoerd ? « Keine leichte Aufgabe »!
Leitmotiv is : zelfstandig begrip Wordt pas het
begrip, waarover literatuur bestaat. Op de be-
gripskaart staat vermeld eine Définition (een
technische'omschrijving van de begrippen), een
synoniem-verklaring, een omstandige historische
nota) ; eine Erklârung, positiv oder «negativ»
abgrenzende Merkmale gegen andere Begriffe,
Hinweise auf weitere, engere und verwandte
Begriffe. De werkwijze en de groepering van
begrippen (tot een complex) geschiedt onge-
veer zoals aangegeven staat in «Boek en Biblio-
theek» afl. 3 : regels voor een trefwoordencata-
logus, terwijl de principes van de anal. Sach-
katalogisierung (gezichtspunten, verschijnings-
vormen enz.) omgezet worden in een ander
mechanisch proces, dat van de regelmatig voor-
komende mogelijkheden. Voor het wolbedrijf
komen voor (zoals voor suiker, enz.) i teelt,
arbeiders in .... handel in grondstof, verwerking,
handel in afgewerkt product, regeling van nij-
verheid en handel (nationaal, internationaal),
verbruik, bijpproducten.
Natuurlijk moest de bibliothecaris ook bij de
« Wortbildung » van de begrippen belanden,
welke hier nu minder ter zake doet ; Ook de
nuancering in de kleuren met overeenstemmen-
de begripsordening komt ter sprake. En ontko-
men aan de hiërarchie van «zaak» of «lands-
begrip» kon hij evenmin. Zijn besluit luidt :
erste Ordnungsprincip : begrip, zweite Ord-
nurgsprincip : Raum. Terecht merkt Gülich
op, dat onmiddellijk blijkt, door achteruitstel-
ling van het ruimte-begrip, wat over een pro-
duct naar de landen voorradig is, waaruit even
snel de belangrijkheid van het land voor dit
product is af te leiden. Neem b.v. goudmijnen,
diamant. Derde begrip is- de chronologie, met
het jongste voorop. Hier ook treft weer hoe,
op verschillende oogenblikken, en onafhankelijk
van elkaar, dezelfde gedachtegangen als ’t ware
in de lucht hangen. Immers de SBA heeft het-
zelfde principe in de ordening aanvaard, op
grond van dezelfde beredenering. Noch voor de
enen, noch voor de anderen spreekt daaruit een
verdienste, vermits de practische inslag hier de
pap in de mond lei, en ook elders (USA) de-
zelfde wegen bewandeld zijn geworden.
In de Regionenkat. (streekcatalogus) werd
grondslag : geografisch eenheidsbegrip al naar
de omstandigheid fysisch, economisch politiek
« anders » gecomponeerd. Van vereniging tot
begripscomplexen werd geleidelijk afgezien ter-
wille van dé ontsandvastigheid in de tijdelijke
begripsvorming. Het uitpluizen van de themata
trouwens geeft waarborgen genoeg voor de
« vindplaatsen ». Een en ander voert ook tot
de conclusie, dat een geografische eenheid, die
eens bestond, in de catalogus als historisch-ge-
weest-zijnde behouden blijft. Hier duikt een
verschil op met de Verandering van den inhoud
van de terminologie der begrippen, om welke
reden de lipkaarten een verklarenden inhoud
krijgen, In de verdere doorvoering van deze
catalogus worden de begrippen, als hoofdbegrip-
pen in de «Sachkatalog» gevoerd, omgekeerd
en voor elk land (voor zover er literatuur aan-
wezig is) hernomen. Derde principe weer: het
chronologische. Hier treedt bovendien het amb-
telijke uitgeverswezen in ’t gelid, enkel voor
het bestreken domein of voor het bizonder geo-
grafisch beperkte product.
Beide eerste catalogi blijven de voornaam-
ste, de andere (personalia, catalogus, wij zou-
den zeggen critisch-bio-bibliografische catalo-
gus en titelcatalogus) voeren geen sçhiftings-
problemen aan zoals deze. Werk over personen
staat chronologisch geordend, het oudste voor-
op, ten einde de historische lijn van de ontwik-
keling van de inzichten te bewaren.
De verenigingscatalógus is een uitzetting van
de bio-bibliografische en moet oplossingen vin-
den voor de benamingen, afkortingen, wisselin-
gen in besturen enz.; staat eveneens in nauw
verband met den « Regionen-cat. » : 13.500
verenigingen staan verwerkt (7 5.000 steek-
kaarten) .
15 |