| Full text |
^ opvallend grote personeelskaders - laat vele, door ons niet te verwezenlijken, activi-
teiten toe , .
— bibliografisch bureau zorgt voor gedrukte catalogi, keuzelijsten, steekkaarten, e.d. (niet
voor alle werken)
1 modelinrichting van de gebouwen. ,
Vervolgens kwam de heer Martijn tot schrijnende vergelijkingen . Kopenhagen,
hoofdstad van Denemarken met één miljoen inwoners besteedt aan de bibliotheken
44.500.000 F of ca 44 F per inwoner. Floeveel besteedt de stad Brussel aan de Openbare
bibliotheken ? Antwerpen, dat in België reeds een bevoorrechte positie inneemt op biblio-
theekgebied komt aan ± 35 F per inwoner. Aarhus (175.000 inwoners) eveneens een
havenstad komt echter tot 73 F per inwoner. Mechelen de stad die naast Antwerpen de
toon aangeeft op bibliotheekgebied brengt het er met 50 F per inwoner niet slecht af,
maar naast Odense met 125 F per inwoners en naast Aarhus met 73 F is het toch nog
steeds een behoorlijk verschil.
Svendborg, een stadje in het Zuiden van Funen met 23.000 inwoners willen wij
vergelijken met Sint-Niklaas, hoofdstad van het Waasland met 48.000 inwoners, dus
haast dubbel belangrijk.
Volgen nu de cijfers ! Svendborg komt tot 100 F per inwoner, terwijl Sint-Niklaas
het met grote inspanning brengt tot 9 F per inwoner. En dan spreken we nog niet van
de personeelskaders in beide instellingen want daar houdt elke vergelijking op. Sinter-
klaasje schijnt Sint-Niklaas wel vergeten te hebben ! En zo gaan de vergelijkingen verder,
hoe kleiner de steden en gemeenten worden hoe treuriger, hoe tragischer de toestand
bij ons, hoe fleuriger bij de Denen.
Een voorbeeld op het platteland, het eiland Taasinge (4.600 zielen) wij vonden er
één vrije bibliotheek met 5 filialen en 10 schoolbibliotheken — 1500 lezers — budget 14 F
per inwoner. Vergelijking met België is hier haast niet mogelijk == Rupelmonde met
zijn 3.500 inwoners — misschien ? Wij vinden er liefst 3 zelfstandige bibliotheken, echter
geen gemeentelijke en de toelagen worden lekker gedeeld niettegenstaande de gemeente
slechts 1,50 F per inwoner aan de gezamelijke bibliotheken besteedt.
In het Belgenland blijft het enthousiasme van de bibliothecaris nog steeds zijn grootste
troef.
De heer Martijn trok dan de conclusies van zijn pleidooi :
1. België ploetert voort in de oneindige versnippering van de kredieten.
2. Onbegrip en onverschilligheid bij de overheden, zodat men niet uit het slop geraakt.
3. De bestaande chaos kan slechts gesaneerd worden door een nieuwe degelijke biblio-
theekwet !
Last but not least — stappen wij nogmaals over de grenzen en het is de heer Schmook
die ons naar Tsjecho-Slowakije leidt.
Vooreerst preciseert de spreker dat hij enkel kan oordelen over Tsjechië, daar hij
Slowakije niet bezocht, en dan in het bijzonder over Praag. Het culturele niveau werd
door de eeuwen heen sterk beïnvloed door Duitsland, het is trouwens het meest westerse
land van het oostelijk blok. Er was steeds een zeer grote belangstelling voor het boek.
Reeds vroeg vinden wij er rijke — gouden I kloosterbibliotheken. In de 19e eeuw loopt
de ontwikkeling van het bibliotheekwezen ongeveer parallel met de „volksbibliotheken”
bij ons, maar het initiatief kwam van de gemeenten. Confessionele bibliotheken hebben
nooit bestaan ; de godsdienst met zijn diverse secten wordt inderdaad zuiver ideologisch
opgevat en bemoeit zich enkel met geloofszaken. Tot aan de eerste wereldoorlog was de
organisatie van het bibliotheekwezen overgelaten aan het toeval. Na 1919 kwam er een
wet die de gemeenten verplichtte financieel bij te springen, zo ontstond dus een net
van gemeentelijke bibliotheken. Deze wet hield echter geen rekening met de weten-
schappelijke bibliotheken, noch met de geografische spreiding. Van een eigenlijke
60 |
