| Full text |
5. Kunsttentoonstelling te Manchester in 1857
aan een tentoonstelling te danken hebben. Van de dertien stedelijke musea te Antwerpen
zijn er dat alvast vier, evenwel alle ontstaan in de twintigste eeuw.
Het gevolg van heel deze ontwikkeling is een geweldige numerieke aangroei van
kleinere musea. Een paar voorbeelden, dicht bij ons. Op Nederlands grondgebied vinden
we vóór 1800 : 12 musea of toegankelijke privé-verzamelingen. In 1875 blijken er 35
bijgekomen. Tussen 1875 en 1919 : 53 ; tussen 1919 en 1940 : 120 ; tussen 1940 en
1955 : 94 en van een tiental kent men de ontstaansdatum niet. Welhaast ieder plaatsje
van enige betekenis heeft zijn museum. Volgens het laatste répertoire bezit Frankrijk op
zijn grondgebied 937 musea, grote en kleine ! Bij de aanvang van deze numerieke
museumaangroei denkt men nog niet aan de niet-gespecialiseerde massa. Toen Antwerpen
in 1864 naast het bestaande museum voor schone kunsten een oudheidkundig museum
oprichtte heette het : „Le Musée d’antiquités comblera une grande lacune : il procurera
à nos artistes les moyens d’étudier l’art de nos pères sans être obligés de recourir à des
collections étrangères ; il sera en même temps un centre où viendront se grouper tour à
tour les monuments historiques de nos ancêtres. L’archéologue et le numismate y trou-
veront des objets dignes de leurs études.” (Cit. nr. P. Genard, Catalogue..., 4e ed.,
1894, p. 5). Het is alsof men Mazarin weer hoort spreken !
De specialist, de „amateur”, de kunstenaar moeten blijkbaar in de eerste plaats
geïnteresseerd worden. In opvatting en opstelling streeft men naar een zo groot mogelijke
volledigheid, die analytisch-ingestelde kenners bevredigen kan, maar niet-ingewijden
afschrikt. Deze museumconceptie duurt op ons continent zowat tot aan de vooravond
van de eerste wereldoorlog, al komen er gaandeweg toch musea met volkskundige inslag,
uiteraard op een synthese aansturend, die ook door bredere lagen begrepen wordt.
Zo het openluchtmuseum „Skansen” bij Stockholm, dat van 1891 is, de tijd waarin te
Arles ook Frédéric Mistral zijn „Museon Arlaten” gaat organiseren.
113 |
