| Full text |
ti bi hie
ne nen ee
wh nam heeii
8
maar in het boek van v. Moerkerken zit meer berustende weemoed.
In {918 verschijnt het eerste deel van zijn kloeken cyclus « De
Gedachte der Tijden », « Het Nieuwe Jerusalem ».
Wie genoeg heeft van het prutsend détailwerk zal, in dit met flinke
lijnen geteekende verhaal van de wederdoopersberoeringen in Holland
in de jaren 1534-1535, zijn gading vinden. Het is de geschiedenis van
velen van de verarmde volksmassa die hun heil in het geloof aan de
spoedige komst van het Godsrijk op aarde zochten. Even rustig en
sober is « De Verwildering », het tweede deel, gewijd aan de periode
1572-1573, toen Haarlem en Alkmaar belegerd werden en de oude
abdij van Egmond werd verwoest.
Van Moerkerken, oordeelt Frans Coenen, ziet vooral de onvermijde-
lijke verwildering der geesten, den grofmaterieelen achtergrond der
idealen, de onredelijke eenzijdigheid, de hopelooze verwoesting van
zooveel oude schoonheid. En vooral ziet hij, geest van dezen tijd, het
zin- en doellooze der verandering, die voor iets niet geheel verwerpelijks
iets anders, even weinig aannemelijks, in de plaats stelde. Zoo komt er
een zachte tint van weemoed en droevige berusting over deze gansche
schildering, die niet nalaat indruk te maken en lijkt De Gedachte der
Tijden hier voorloopig niet veel anders dan onverstand en hopelooze
verblinding van gevoel. Het is merkwaardig, hoe van Moerkerken,
wiens beeldend vermogen voor de conflicten en karakters van den
eigen tijd toch geen draagkracht genoeg bezat, dit schijnbaar oud
bekend historisch verleden opnieuw en vreemd voor ons te belichten
vermag in den enkelen schijn van een centraal begrip, waarin hij per-
sonen en feiten heeft gezien. Dit zachtmoedig wijsgeerige is wel zijn
innig eigene gebleken (Groot Nederland, 1919, blz. 1362).
Een jaar later volgt « In den Lusthof Arkadië ». Dit derde deel, han-
delend in 1625-1626, midden in de eerste en belangrijkste helft der
« gouden eeuw », beschrijft in hoofdzaak de lotgevallen van een slacht-
offer der godsdiensttwisten, die de redding der menschheid uit haar
verwarring en ellende op andere wijze zoekt dan zijn voorvaderen.
Het vierde deel : « De Vraag zonder Antwoord », is verleden maand
bij Van Kampen & Zoon te Amsterdam in boekvorm versche-
nen.
De bedoeling van den schrijver vinden wij duidelijk geformuleerd in
een prospectus van de uitgevers :
206. |
