Full text |
behoorde tot een andere soort van burge-
rij die geen Vlaamsche boeken meer kocht
omdat ze geen Vlaamsch geleerd hadden
in 't college, of ten minste niet genoeg om
belang te stellen in de letterkundige bewe-
ging van een volk en om Vlaamsche boe-
ken te lezen.
*
IE
Ik ben eigenlijk wat van mijn onder-
werp af, maar ik kom op de Vlaamsche
bibliotheken terug.
Waar gaan de boeken naar toe, die
behoorden tot de bibliotheken van be-
kende Vlaamschgezinden, of van letter-
kundigen van beteekenis > Gaan ze den-
zelfden weg op als deze van mijn vriend,
den Doornikschen brouwer van Harel-
beeksche afkomst >
Een van de moedige mannen, die mede-
gewerkt hebben aan Vlaanderen s her-
leving door de letteren, jonkheer Philips
Blommaert, had wellicht de rijkste biblio-
theek onder al de Vlaamsche intellec-
tuëelen. De meeste dezer waren uit het
volk gesprotem ; jonkheer Blommaert was
een rijk edelman. Zijn werk is onder de
Vlamingen van onzen tijd niet genoeg
gekend. Het verdient beter. Toen Jan
Frans Willems, na 1830, uit Antwerpen
werd verbannen en-in Eecloo gestopt, om
hem op Vlaamsch gebied schadeloos te
maken, was Philips Blommaert de eerste
die hem daar ging bezoeken en aanmoe-
digen. Blommaerts Beurs en zijne Boe-
kerij waren altijd open, waar het Vlaam-
sche intellectuëele belangen gold; uitgave
van boeken en tijdschriften, toen eene
zeldzaamheid in de Vlaamsche gewesten.
Wie zich Vlaamschgezind toonde en
zijne moedertaal voorstond, werd voor
« orangist” gehouden, en in Gent waren
er nog al eenigen.
Toen jonkheer Blommaert stierf, in 1871,
werd zijne bibliotheek onder de hamer
gebracht. Zoo werden de boeken als in
den wind verspreid. In elk land zou zulke
bibliotheek door het openbaar bestuur
worden aangekocht om den boekenschat
van het rijk te vermeerderen, die zoo
interessant is als de schilderijen-verzame-
lingen onzer museums.
Waar is de rijke verzameling van jonk-
heer Philips Blommaert, leerling van pror
fessor Schrant, heen gevaren ? Waar zijn
de boekerijen van de enkele dozijnen
Vlaamsche intellectuëelen naartoe, die
wij allen gekend hebben en van wie we
wisten, dat zij eene prachtige bibliotheek
hadden >?
Waar zijn de boeken van Emanuel
Hiel, die een der best voorziene boeke-
rijen had van al onze letterkundigen, rijk
aan literaire werken in onze taal, in het
Fransch, in het Duitsch, het Engelsch en
nog andere talen ; — bibliotheken zooals
men er bij particulieren niet vele vindt in
België ?
Waar zijn de boeken van Theophiel
Coopman, van Victor de la Montagne en
nog anderen heengevaren > Ì
Dikwijls vallen zulke dingen in handen
van erfgenamen, die daar niet de minste
waarde aan toekennen en dan worden ze
voor een appel en een ei verkocht aan den
eenen of anderen «antiquaire », als het
niet aan een koopman is in… boterpapier.
En onze Vlaamsche uitgaven zijn zoo
menigveldig, de exemplaren er van niet
zoo talrijk, om zoo maar onverschillig te
blijven aan al wat elk kultuurvolk aanbe-
langst en vereert, en dat bij ons maar al te
dikwijls verloren gaat.
Een Vlaamsche Bibliotheek te Eli-
sabethstad
Einde Augustus werd te Elisabethstad
door eenige Vlamingen een Vlaamsche
bibliotheek geopend. De Vlaamsche kring
te Elisabethstad was in Augustus bijna
tweehonderd man sterk.
VARIA
Een oordeel van Kurt Pinthus
Het 20ste duizendtal van de bekende
lyrische anthologie « Menschheitsdämme-
rung.” bevat een nawoord van den samen-
steller, dr. Kurt. Pinthus, waarvan de
sceptische toon opmerkelijk is, juist omdat
het komt van een oprecht vriend der jon-
gere generatie. 5
303 |