| Full text |
traditioneel schema ontwikkeld, terwijl de inhoudsopgave de laatste tien jaren meermaals
veranderd en daarenboven geïntensiveerd is geworden. De bewerking van de Jabres-
verzeichnis der deutschen Hochschulschriften wordt bepaald, zowel door de ontwikke-
ling van de onderscheiden takken van de wetenschap en het hoger onderwijs in het
algemeen, als door de eisen, die de gebruikers door de bibliografie vervuld zouden
willen zien.
De catalogus, die naar de verschillende universiteiten en hun faculteiten onderver-
deeld is, wordt door een uitgeverslijst en een alfabetisch geordend zaakregister verdui-
delijkt. De indexen van het zaakregister worden p- vertrekkend van de titel van de
afzonderlijke publicatie — gevormd door accentwoorden en waar nodig door trefwoorden
vervolledigd. Om het systematisch gebruik van de werken te vergemakkelijken werden
vanaf jg. 69 (1953) de voornaamste zaakregisters nog eens in een overzicht gerang-
schikt volgens de verschillende wetenschappelijke disciplines. Vanaf jg. 77 (1961) werd
het Jahresverzeichnis der deutschen Hocbschulschriften volgens een nieuwe schikking
bewerkt waardoor het nut van de bibliografie verhoogd moest worden. Voortaan belicht
de bibliografie — naast de opgaven in het zaakregister — de universitaire literatuur
systematisch volgens 22 hoofd- en ongeveer 120 onderafdelingen en waarborgt daarmee
een snelle informatie, die niet aan de kennis van de afzonderlijke titels verbonden is.
Deze en al de wegens plaatsgebrek niet vernoemde vernieuwingen zetten het streven
voort, het voorwerp van de bibliografie door een aan zijn eigen aard en waarde verant-
woorde discipline recht te laten wedervaren.
Zowel voor de proefschriften en dissertaties, als voor de algemene universitaire
publicaties bestaan bijzondere catalogi, met wier hulp over een langere tijdsspanne de
wetenschappelijke en publicistische werkzaamheid van de verschillende universiteiten
kan besproken worden. De afdeling universitaire publicaties van de Deutsche Bücherei
verzorgt ook de schoolpublicaties en wijdt er eveneens een bijzondere catalogus aan.
Zelfs wanneer de schoolpublicaties hun vroegere betekenis nog niet bereikt hebben, zijn
ze toch, zoals de praktijk elke dag bewijst, voor het cultuurhistorisch onderzoek van
niet te onderschatten belang. De bijzondere catalogi van deze aparte verzameling maken
gezamenlijk een overzicht mogelijk van het Duitse onderwijs- en opvoedingssysteem,
van de eenvoudigste onderwijsvorm tot aan de universiteit, waarin natuurlijk ook alle
instellingen voor volwassenenopleiding, evenals volkshogescholen en instellingen voor
voortgezet onderwijs voor bepaalde beroepen begrepen zijn.
VERZAMELING MUSICALIA
De in juli 1942 als archief van de Duitse muziekdocumenten gestichte verzameling,
neemt onder de nog jonge muziekbibliotheken in de wereld een bijzondere plaats in.
Met de heruitgave van muziekbibliografieën rust op de Deutsche Bücherei de eervolle
verplichting de traditie voort te zetten van de catalogi, die tot onontbeerlijke instrumen-
ten geworden zijn voor het boek- en bibliotheekwezen, en waarvan de aanvang tot in
het jaar 1817 terugreikt en voor altijd met de naam van de boek- en muziekhandelaars
uit Leipzig, Cari Friedrich Whistling en Friedrich Hofmeister, verbonden zijn. Door
de verdere uitbreiding van de tweede wereldoorlog was het te voorzien dat ook in de
Duitse bibliotheken grote verliezen zouden geleden worden. Bijgevolg besloot men om
veiligheidsredenen, de musicalia op een tweede plaats volledig te verzamelen ; de sedert
1906 in Berlijn bestaande Deutsche Musiksammlung was tot dan toe de enige plaats
in Duitsland, waar men de muziekdocumenten als archivalia bewaarde.
Sedert 1943 geven de catalogi van musicalia, door de Deutsche Bücherei bewerkt als
voortzetting van de zogenaamde Hojmeisterschen naslagwerken, de Deutsche Musik-
92 |
