Full text |
heid ei zó na te ioor gaat; de vergetelheid ui.
De mens vergeet gauw. ' ■
Nellie Van Kol is oud geworden: ze werd geboren in 1851, en op 24 hebruan
1930 stierf zij, maar sedert 1910 ongeveer stond zij al buiten de eigenlike beweging,
gelukkig: met zonder epigonen te hebben gevormd, die te allen kante haar gedachten
verspreiden, en hoog houden, met dè pen en het woord, als strijdsters en als verwe-
Maar waar vele van Nellie’s ideeën in het kader van de gewone vrouwenbeweging
passen, en waarvan verschillende thans reeds tot gemeengoed geworden zijn, en als
leuzen aanvaard, en bijgevolg besproken zouden kunnen worden ter gelegenheid van
een of andere gebeurtenis in het Teven van welkdanige strijdster voor vrouwenrecht,
daar moeten wij hier het meeste licht laten vallen op een bedrijvigheid, die zij met
sukses heeft gevoerd, en die als het ware tot haar speciaal domein behoorde. Wij
bedoelen: de arbeid met en voor de jeugd. .. , ,
Zeker: wij komen nu dâgeliks in aanraking met ideeën, waarvoor wij de hand
niet meer zouden omdraaien. Zij zijn vanzelfsprekend. Een berg goede kinderliteratuur
lacht ons toe, waarvan het met-bestaan ons een kwasi-onmogelikheid schijnt. Een mach
van kritena lijken ons uit eigen boezem gegrepen, en het valt ons heus met moeili
blindelings het verschil te zien en te vatten tussen een flauwe onmogehke pap-vertelhng
en een kernachtig fleurig boekje of aandoenlik-bewogen „aandachtig” sprookje. Geluk-
kig is het zo geworden; maar logies is het ook, dat wij tol betalen aan de verrmmster
van de kriteria, de afperkster van de gebieden, haar die het- zo worden deed,^ e
vrouw, die de „fantasie” bij het kind deed eren en waarderen tegen de stijfburgerhke,
zedeprekende, — en trouwens leugenachtige „waarheidsbetrachting in.
Wij zullen het maar gauw bekennen, dat de taak die wij ons- gesteld ha en,
halverwege is blijven steken. Hoe graag hadden wij niet gegrasduind m de tijdschriften
door haar gesticht,-(in 1893 „De vrouw”, in 1896 „Ons Blaadje”) om haar aan
haar dagelikse werk te zien en te verrassen. Immers boekjes en boeken mogen als
feestgelegenheden 'aanzien worden( terwijl tijdschrift- en dagbladartikels, door hun
aard, het laboratorium zelf zijn van de strijder-aan-de-arbeid, waarin hij zich geeft met
al zijn ogenblikkelikheid en parate gesteldheid. Daar gebeurt het wonder der overreding,
die mentaliteiten schept, koersverandering inluidt en doorzet.
Wü weten en horen zeggen, dat Nellie Van Kol zus schreef en zo, en Ida
Heyermans, die het weten kan, omdat deze uit Nellie’s handen „De Vrouw” ontving
waarvoor moeders en dokters, ziekenverpleegsters en verdwaalde schapen zich bezorgd
interesseerden, beweert thans in „Het Kind” dat zij. vooral ook opvoedkundige is
geweest, opvoedkundige met het warme hart, opvoedkundige voor alle kinderen. -
Helaas: een volledige verzameling kon ons niet ter beschikking worden gesteld te
gelegener tijd (te zwaar en te ver). Uit deze regels rijst een onvolledig beeld op,
vermits wij tot een geslacht behooren, dat ongeboren was, toen Nellie vocht.
Nellie’s bedrijvigheid om noden van en zórgen voor het kind was tweeledig,
zoals het hoeft, omdat zij niet alleen zag de onmiddellijke eis voor elk kind: waarheid
en overgave van de ouders, maar ook de voorwaarden tot die waarheid en overgave :
47 |