Full text |
mate
eenreeks oneindig kleine veranderingen die
zich gedurig voordoen. Door stofwisseling
is de mens van straks een andere dan de
mens’ van nu; geestelik verandert hij
minstens evenzeer als stoffelik. Nu en
dan komen er grotere veranderingen, die
daarom nog geen « dood *» hoeven te zijn.
En dater nu en dan van dit centrum, als
waren het twijgen, op verschillende ogen-
blikken van zijn leven, nieuwe centra van
gedachte en aktie uitgaan, werkt zo weinig
uit op het stamcentrum als op een appE€-
laar het vallen van een appel, die op zijn
beurt vol rijpe zaadjes zit.
Een boek dat naast de drie vier andere
«ophefmakende» boeken van onze tijd
kan gezet worden, waarvan de bibliothe-
caris weten moet aan wie hij ze geven
kan. ED:
ROB. RIEMANN. Von Goethe zum Expressio-
nismus. Dichtung und Geistesleben Deutsch-
lands seit 1800. Leipzig, Dieterichsche Ver-
lagsbuchhandel.
Die boek is de omgewerkte derde uit-
gave van het « Neunzehnte Jahrhundert
der deutschen Literatur. * Het verdeelt de
stof in: De Romantiek, Het Pessimisme,
De politieke dichters en schrijvers, Epi-
gonen en Realisten, Naturalisme en Im-
pressionisme, Expressionisme. Onder « het
pessimisme” (2, de filosofen) wordt na-
tuurlik ook Spengler bedacht, waarvan
«de fantastiese leer herinnert aan het
begrippenspel van Schelling en andere
romantiekers. Evenals Novalis dweept hij
met de toverstaf van de analogie. > Even
weinig loopt Riemann op met het expres-
sionisme : « die massa-zielziekten, door de
oorlog en de revolutie te voorschijn ge-
roepen, zijn de voedende bodem voor
deze kunst die bewust rekening houdt met
het hysteries gebaar en het wilde ge-
schreeuw. ” Op het einde schijnt hij er wel
wat milder over te denken, maar zeker
eympatiseert hij er allerminst mede en
vermag er ons ook geen levendige voor-
stelling van te geven, zelfs geen ordelike.
De aanvang van dit hoofdstuk brengt een
interessante samenvatting van het huidige
geestelik leven in Duitsland,met Spengler,
Steiner, Keyserling, de Wandervogel als
opvallende verschijnselen. Halen we uit
de laatste bladzijden aan : « Ich glaube,
dass der Hohepunkt der expressionisti-
schen Bewegung noch nicht erreicht ist…
Der Expressionismus wird seine grosse
Leistungen kaum auf dem gebiete des
Dramas oder des Romans volbringen, eher
auf dem der Lyrik, die immer die eigent-
liehe Ausdruckskunst gewesen ist. Die
Bühnendichtune ist heute derartig lyrisch
übersättigt, dass sie das Uebermass ver-
mutlich bald ausstossen wird.” _ E.D.B.
J. PRINSEN JLZ. Pieter Corneliszoon Hooft.
(Elsevier's Algemeene Bibliotheek, Nr. 10).
Amsterdam, « Elsevier >.
Een nuchtere, koele geschiedenis van
het leven van Hooft. Nuchter en koel zo
zeer, dat men soms denken gaat dat de
schrijver zijn taak met iets als tegenzin, in
ieder geval met zeer weinig geestdrift,
heeft vervuld. ;Toch biedt het boekje de
lezer zeer veel wetenswaardig. en dat
wetenswaardige behoorlik getoetst en in
verband gebracht, zodat we een betrouw-
baar en nauwkeurig beeld krijgen van de
dichter en zijn omgeving. Veel aanha-
lingen verhogen de waarde van het boek
E.D: B:
SPROKKELINGEN IN NEDERLAND. Steden.
Reeks 4, |° en 2° Serie: Stadspoorten en
muurtorens, door Mr. A. Loosjes. Amster-
dam, Scheltema & Holkema. f. 2,25 p. serie.
Geheel Noord-Nederland zal in deze
afleveringen behandeld worden. Absolute
volledigheid wordt natuurlik niet betracht;
zij zou onmogelik te verkrijgen zijn. Toch
wordt hier een massa bijeengebracht:
deze twee afleveringen « stadspoorten en
muurtorens ” alleen bevatten samen reeds
201, waaronder veel volle bladzijafbeel-
dingen. Het formaat is groot 4°. Een be-
knopte archeologiese beschouwing gaat
elke serie vooraf.
Dit werk wordt zeker een schat van
dokumenten voor de kunst- en oudheid-
kenner, de bouwkundige, de leek die van
zulke dingen houdt. De fotos zijn vaak
verrassend mooi, en het bladeren in deze
boeken laat de beschouwer toe, in ger
319 |