Full text |
(MO ee 110-609 68
76
ubuntu edad
BO An deed 04de 82. 61 OOR 19 A
86 85 84 8382 81 80 79 78 77 76 7574 73 72 71 70 6968 67 66 65 64 63 6261 60 59 58 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 47 46 45 44 43
haatte ene een en ae oe ene ee eee aeta pee ee Pee
9
ER
Verslikken onder het eten komt vooral voor bij zenuw--
achtige menschen, of bij hen die gulzig eten, of te druk.
praten. Best verdrijft men het brokje spijs uit de lucht-
pijp door hoesten of niezen met een graantje peper of
snuif in den neus te brengen, ofwel door de-keel te prik-
kelen, verder nog, door den verslikte op den rug, tusschen
de schouderbladen, te kloppen.
Onder het eten moet men volledige rust genieten; zijn
de zenuwen gestoord wegens droefheid, gejaagdheid, aan-
dachtig lezen, gramschap, enz. dan wordt de goede mede-
werking van maag, lever, gal en alvleesch verhinderd en
aldus gaat een deel der krachten uit de genotene spijzen
verloren. Eene huismoeder, die onder het eten gestadig
rondloopt, heeft « geene deugd » van haar eten, en der-
halve moet zij zorgen dat alles bij de hand is, alvorens-
zich aan tafel te zetten.
— Gulzig eten is dubbel schadelijk : men heeft geen ge-
not van hetgene men eet, en men levert aan de maag zoo-
veel werk om de weinig gekauwde, in groven toestand ver-
zwolgen spijzen oplosbaar te maken, dat zij er niet
mede klaar komt, zoodat zij zich te veel vermoeit. De
laatst aangekomene spijzen drijven de eerste half verteerd
weg, zoodat een gulzigaard meer voedsel nemen moet,
om er minder krachten uit te putten, doordien het te on-
volledig verteerd wordt. Eet dus langzaam. —
Zonder eetlust mag niemand eten; volwassenen zoowel
als kinderen zullen er steeds wel bij varen, wanneer ze
bij weinig eetlust, eenen maaltijd zonder eten blijven, vof
zich ten minste met een half rantsoen tevreden te stellen.
Het is immers een bewezen feit, dat wij over het al-
gemeen te veel eten. Onder den dekmantel van «groeien»,
« flauw zijn », of « hard werken » wordt de maag vol ge--
duwd, waar eenvoudige spijzen, behoorlijk opgenomen,
veel meer voordeel zouden verschaffen.
Men ete stipt op vaste uren; op onregelmatige tijden,
of den heelen dag door eten, bederft de beste maag. De:
eetlust ontbreekt; mondspeeksel en maagsap werken onvol-
doende, en eet men bij korte tusschenpoozen, het eerst:
in de maag aangekomen voedsel wordt er uit verdreven;
door het laatst ingebrachte, alvorens de vertering, welke
3-4 uren duurt, afgeloopen is. De maag geraakt overlast,
men voelt zich Joom, en hoofdpijn komt in afwachting
van allerhande maag- en ingewandsontsteltenissen.
Gewen dekinderen er aan op vaste uren te eten, en
buiten de maaltijden volstrekt niets te nutten. Zoo zullen
zij eene gezonde maag krijgen, welke op tijd rust vinden
zal, en tijdens de spijsvertering flink werk zal leveren.
Vele menschen hebben in hunne jeugd grillen aan-
genomen bij het eten. Wan sommige spijzen zouden zij
‘te veel, van andere hoegenaamd niets gebruiken: Zorg
_dat uwe kinderen alles eten wat de pot kookt; dat zal
hun en u veel ongenoegen sparen; immers een verstandige
moeder bereidt niets dat slecht of niet te eten is. Met
zachten dwang moet men de kinderen alle passende voed-
sel leeren nutten. Het zijn vooral snoepende kinderen,
die aan tafel grillen hebben, doordien het tusschen de
maaltijd genoten snoepgoed, den eetlust bederft.
Na elken maaltijd moet men eenigen tijd rusten, on-
„dertusschen een gezellig praatje voerenof eenige lichte be-
zigheid verrichten, zooals de schotels wasschen, die de
spijsvertering bevordert.
Het knellen der kleederen om de enden, aan tafel of
kort daarna voorover zitten, belemmert de spijsvertering.
Onmiddellijk na het eten mag men geene geweldige be-
wegingen doen, zooals zwaren arbeid, loopen, wielrijden,
hoofdwerk, enz. Men mag zich ook niet plotseling aan
groote hitte of groote koude blootstellen; evenmin als met
de voeten in ‘t water zitten en zwemmen (hetgeen eerst een
ruim uur na het eten mag geschieden).
Onmiddellijk na het eten te bed gaan is verkeerd, om-
dat zulks de spijsvertering vertraagt, wat aanleiding geeft
tot droomen, en bij het opstaan loomheid en hoofdpijn
bezorgt.
Hoedanigheid der spijzen. — Wij moeten het voedsel
aanvaarden zooals dieren en planten het ons verschaffen.
Het is echter duidelijk dat plantvoedsel op vruchtbaren
grond, in t genot van ‘t zonnelicht gegroeid, voedzamer en
smakelijker is, dan hetgene ons door arme gronden en in
vochtige seizoenen geleverd wordt. Hetzelfde geldt
voor het dierlijk voedsel : dieren in goed verzorgde stallen
leveren beter“vleesch en rijkere melk, dan de verwaar-
loosde. f :
In dien. zin kan een ontwikkelde landbouwer heel wat
goeds verrichten, en daarom ook is het beroepsonderwijs
voor de landelijke bevolking van zulk hoog belang.
Het doorzicht der huishoudster zal die best geschikte
spijzen weten te kiezen, ze smakelijk en goedkoop be-
reiden, en aldus zal zij, bijv., door den eenvoudigen
aardappel den eetlust harer huisgenooten weten op te wek-
ken, en hem tevens voedzaam voor ons lichaam maken.
De graad van voedzaamheid der spijzen hangt gedeel-
telijk af van de bereiding. De vrouw heeft het dus in
de hand, mét goede spijzen zwakke huisgenooten te vor-
men; of wel met flauwe spijzen, zorgvuldie bereid, een
degelijke voeding te verschaffen aan haar gezin.
Het bereiden der spijzen wil natuurlijk zeggen, ze aan-
genamer, verteerbaarder of oplosbaarder maken voor
het lichaam. |