Full text |
Uitleening.
Van meer praktisch belang blijft de uitleening..Te Frankfort
geeft men de waardeverhouding van uitleendienst tegenover lees-
zaal als 0,067. Ook elders is die verhouding ongeveer dezelfde.
De lezer neemt het boek liever mee naar huis. Een wetenschap-
pelijk boek kan hij in sommige gevallen thuis ongestoorder door-
werken dan waar ook (uitzondering natuurlijk voor slechte toe-
standen, veroorzaakt door woningnood !). Ook onderhoudende
lektuur kan thuis veel meer opleveren, nl. waar het boek in den
huiselijken kring wordt voorgelezen.
Zoo komt vanzelf het zwaartepunt van de instelling in den
uitleendienst. Hier past dus de meeste toewijding. Stipte orde
moet heerschen. Men moet het den lezer zoo duidelijk en gemakke-
lijk mogelijk maken. Hier ook vooral wordt de bibliothekaris de
opvoeder van de lezers, hier wacht hem het gewichtigste en breedste
deel van zijn zending.
Door bijkomend werk, administratieven slenter, mag hij niet
méér in beslag worden genomen dan hoogst noodig is. Heel het
bedrijf moet erop berekend zijn om den bibliothekaris toe te laten
bijna al zijn tijd te wijten aan den omgang met den lezer. Eerste
vereischten zijn dan ook bij het vaststellen van de techniek die
zal worden aangenomen : snelheid, zekerheid, overzichtelijkheid.
Het meest logische, het meest praktische, het snelste ! De lezer
moet vlug bediend worden, de bibliothekaris heeft tijd te kort om
de voorbijstroomende lezers te leeren kennen, te volgen en des-
noods te leiden ! En er moeten nog meer lezers komen dan er
reeds zijn, in elke jaarstatistiek moet het lezersaantal aangegroeid
zijn!
Dat is dus het middelpunt waarrond we draaien en dat we
zeker vóór alles moeten in acht nemen.
Welk van de talrijke gebruikte en aangeprezen stelsels zou
nu als het beste kunnen worden vooropgezet? Open access, win-
ketten of tafels ? Indikator, register, Liverpool-kaarten of Zwittau-
stelsel?
Betrekkelijkheid ! Hier vooral komt ze voor den dag. Wat
hier volstrekt het beste blijkt zal in een ander centrum totaal onuit-
voerbaar zijn of op talrijke bezwaren stuiten. De sociale toestanden
van de lezers, hun maatschappelijke ontwikkeling zijn van verbazend
veel gewicht, om niet te spreken van gebeurlijk ruimte- of financie-
gebrek, ook niet van een vroeger aangenomen werkwijze die |