| Full text |
EO
tot het eerste beweegrad onzer samenleving, en
tot prikkel onzer kundigheden en vermaken daer-
gesteld.
Paul vond weinig smaek in de beoefening van
dat gedeelte der aerdrykskunde, dat, in plaets van
ons de gesteldheid van ieder land te beschryven, er
alleen de staetkundige verdeelingen van aenwyst.
De geschiedenis, en vooral de hedendaegsche ge-
schiedenis, geviel hem niet veel beter. Hy vond er
niet dan algemeene en telkens vernieuwde onheilen
in, waervan hy de oorzaken, niet kon doorgronden ;
oorlogen , zonder oorzaek en zonder doel; heimelyke
aenslagen ; volkeren zonder karakter en ontmenschte
vorsten. Hy gaf de voorkeur aen het lezen van ro-
mans, die, hem meer met de gevoelens en belangen
der menschen bezig hielden, en hem somtyds eenigen
toestand, gelyk aen den zynen, voordroegen. Ook
verschafte hem geen boek meer genoegen dan de
Telemachus, door deszelfs landtafereelen en neigin-
gen, die het menschelyke harte eigen zyn. Hy las
aen zyne moeder en mevrouw Delatour die plaetsen
voor, welke hem het meeste troffen; alsdan, ontroerd.
door aendoenlyke herinneringen, verdoofde zyne
stem, en tranen vloeiden uit zyne oogen. Hy ver-
beeldde zich inVirginie de deftigheid en wysheid van
Antiope te vinden, gepaerd met de rampen en de
teederheid van Eucharis. Van de andere zyde, werd
hy geheel ontzet by het lezen van onze nieuwer-
wetsche romans, vol van losbandige zeden en grond-
? |
