Full text |
Lovanii, Apud Henricum Hastenium, Vrbis & Universitatis Typogra-
phum. CID.IDC.XXIIL 8° [24] + 789 blz. :
Zooals Andréas zelf verhaalt, viel aan zijn handschrift allerlei ongeluk
ten deel. Reeds in 1615 was he,t geëindigd en naar Brussel gezonden
geworden om het privilegie tot drukken! te bekomen. Daar ging het in
verscheidene handen over, zwierf van de een^, autoriteit naar de andere,
ging tijdelijk verloren, en kwam slechts vijf jaar later, namelijk in 1620
in het bezit van den schrijver terug. Nu was het echter voorzien van het
imprimatur van Laurenfius Beyerlinck, librorum Censor.
Het duurde nog twee jaar alvorens men tot het drukken kon overgaan :
het drukprivilegie dagteekent eerst van Juni 1622. Een jaar daarna kwam
het boek van de pers.
Twee deelen kan men in het werk van Andréas onderscheiden.
Het Ie deel of pars prior omvat de aardrijkskundige beschrijving der
oude Nederlanden. Daarop volgt het 2e deel of pars altera, het eigenlijk
bibliografisch gedeelte waarin hij de schrijvers en hunne bibliografie
aangeeft.
Toch bekent Andréas dat niet allen eene plaats gevonden hebben
in zijn boek ; slechts zij die zich eervol onderscheiden hebben in
de verschillende takken der menschelijke kennis. Deze die in hunne
moedertaal geschreven hebben zijn enkel gedeeltelijk opgenomen. Valerius
Andréas was, als een man van zijn tijd behept met het denkbeeld dat de
oude talen alleen dienden beoefend, en het latijn als voertaal der weten-
schap alleen bruikbaar was. De volkstaal was voor hem, zoowel als voor
alle geleerden van toenmaals, erg minderwaardig en diende slechts voor
de uitingen van het gewone volksleven. En als logisch gevolg van dit idee
aanzag hij het als de moeite niet waard om te spreken van de voortbreng-
selen in die taal.
De veroordeelde schrijvers en hunne werken brengen voor Andréas
eenige moeilijkheid mede. Heel omzichtig gaat hij te werk. Zij worden
heel in t kort aangehaald. Slechts bij merkwaardige mannen zal men meer
uitgebreide notas vinden. En dit moest hij wel zoo schikken, wilde hij
niet in onmin geraken met de geestelijke overheid.
Door deze beide Deperkingen vermindert de wetenschappelijke waarde
van Andréas’ boek ten zeerste.
Het eigenaardige van de klasseering der schrijvers bestaat hierin dat
eze gerangschikt worden in alphabetische volgorde volgens hunne voor-
men, niet volgens hunne familienamen. Daarin volgde hij het voorbeeld
gegeven door Gesner en anderen.
,. , ?? vpelde^ Andréas wel dat deze klasseering niet doelmatig was, en
. , Z1 ne io-bibliografische schetsen voorafgaan door eene alphabe-
sc e namentafel, gerangschikt volgens den familienaam der behandelde
schrijvers.
132 |