Full text |
land en nemen ook de werken op van hunne landgenooten m den vreemde
verschenen, zelfs wanneer de geboren landgenoot sinds jaren m den
vreemde verblijft en er niet aan denkt in zijne bakermat terug te keeren.
Soms ook omvatten zij een gansch taalgebied zelfs dan wanneer dit zich
over verscheidene landen uitstrekt. ,
4° Deze afdeeling omvat de vak-, de wetenschappelijke en bijzondere
bibliografieën. Onder deze benamingen zijn al de werken opgesomd die
de bibliografie aangeven nopens een of meer takken der menschelijke
wetenschap, evenals deze nopens welk onderwerp ook. Alhoewel ze tehuis
hooren in de nationale bibliografieën, kan men deze die de verschenen
werken van en over een persoon aangeven ook onder deze rubriek
rangschikken.
Naar de tijdsruimte die ze behandelen, kunnen de bibliografieën inge-
deeld worden :
1° in repertoria die bepaalde tijdvakken omvatten.
2° in doorloopende bibliografieën die net als een tijdschrift op bepaald
tijdstip verschijnen en regelmatig aangeven wat er gedrukt wordt, t zij in
een land, ’t zij nopens eene wetenschap.
Veel zou er kunnen gezegd worden over de bibliografische systemen,
die het menschelijk brein uitgevonden heeft om al de drukvoortbrengselen
te klasseeren. Dit is echter vooralsnu ons doel niet, maar zal het onderwerp
uitmaken van eene bijzondere studie.
We bepalen ons dus bij deze korte voorbereidende inlichtingen, die
volstaan tot het begrijpelijk maken van ons onderwerp.
3? & #
De drukkunst met beweegbare letters door Gutenberg uitgevonden rond
1452 verspreidde zich weldra gansch westelijk Europa door. In alle steden
van beteekenis werden drukkerijen opgericht, die hunne voortbrengselen
zoo goed mogelijk aan den man trachtten te brengen. Stilaan kwam men
op het denkbeeld lijsten op té maken van de boeken die gedrukt werden.
Schuchter echter waren die eerste bibliografische pogingen. Zij bestonden
uit eenvoudige drukkerscatalogi, waarin de titels der gedrukte werken zoo
kortbondig mogelijk aangegeven werden, zonder verdere aanduiding.
Gedurende de tweede helft der 15e eeuw tot en met de eerste helft der
16e eeuw zien we geene verandering komen in dien staat van zaken.
Rond dien tijd echter wordt er eene schrede verder gedaan, namelijk in
Duitschland. De Leipziger en Frankforter fooren waren jaarlijks het
middenpunt van eene machtige internationale handelsbeweging. Tevens
ook bezaten deze steden wel ingerichte drukkerijen, die op het denkbeeld
kwamen de ljjsten van al de door hen gedrukte en uitgegeven boeken te
samen in één enkel catalogus te brengen, en deze algemeene catalogus aan
de bezoekers der foor voor te leggen. Het was dus een zuiver handelsduel
at drukkers en boekverkoopers der hoogervermelde steden aandreef tot
128 |