| Full text |
kultuurverschijnselen, overzicht van het le-
ven en karakteristiek van het werk der
hoofdpersonen uit de Nederlandsche litera-
tuur » onverminderd blijven aanbevelen.
Evenwel : Toen de eerste druk van «Stroo-
mingen en Gestalten» verscheen, viel het ons
op, dat het werk van enkele Vlaamsche
auteurs, sedert 'lang gewogen en niet te
licht bevonden, met geen letter vertegen-
woordigd, hun bestaan met geen iota aan-
geraakt was. De herziening en vermeerdering
hebben deze ernstige gapingen opengelaten.
Om maar één voorbeeld aan te halen: Wan-
neer Aug. Vermeylen en Willem Elsschot
bvb. tusschen de « hoofdpersonen uit de Ne-
derlandsche Literatuur » prijken, waarom
dan fijne letterkunstenaars als Dr Maurits
Sabbe en Antoon Thiry totaal in den ver-
geethoek gelaten ? Vermeylen schreef één
zeer bijzonder letterkundig werk, « De Wan-
delende Jood». Elsschot twee romans. Sabbe
en Thiry schreven ieder een reeks werken,
waaronder er zijn die -tot de schitterendste
vertelkunst der Nederlandsche belletrie be-
hooren.
Er zijn genres in de literatuur. Naar be-
lieven mag de lezende bent links laten lig-
gen of ophemelen. Zij echter die de literaire
bloemen lezen hebben er skrupuleus voor
te zorgen, dat de verzameling volledig weze
en zij zullen de papaverachtigen niet negee-
ren omdat de zwaarder gekompozeerde sa-
mengesfieldbloemigen hun meer aanstaan.
Roeck, S. de : Het vijfjarenplan in de Sovjet-
unie, 49 blz. - Brussel, De Standaard, 1932 -
fr. 2,50
Verhandeling 302 van de Katholieke VI.
Hoogeschooluitbreiding. Een vrij objectieve
uiteenzetting van wat in het huidige Rusland
geschiedt.
Roland Holst van der Schalk, H. : De Moe-
der, 66 blz. - Rotterdam, W. L. en J.
Brusse. 1932. fl. 1,25
Het leekenspel « De Moeder » werd ge-
schreven in opdracht van de centrale com-
missie voor het religieus-socialisme en het
eerst opgevoerd in November 1931 aan den
vooravond van het derde religieus-socialis-
tisch congres onder regie van A. v. d. Vries.
In boekvorm verscheen het spel in Januari
1932 met omslagvignet door Mej. Geesink.
Het werk sluit door geest en vorm volko-
men aan bij «Kinderen van dezen Tijd» en
«Wij willen niet». Innigheid en vormschoon-
heid kenmerken het werk van Nederlands
grootste dichteres.
Roland Holst van der Schalk, Henr. : Wij
willen niet, 62 blz. - Rotterdam, W. L.
en J. Brusse, 1931. fl. 1,25
Dit anti-oorlogsspel in drie bedrijven is
heerlijk bewogen door den nobelen harte-
slag van de groote dichteres. In de drie be-
drijven treden als personen op : Marianne,
Michael, een blinde vrouw, een verminkte,
een directeur der fabriek, een ingenieur,
twee vakvereenigingsbestuurders, een kom-
mandant van de politie, een kapitein, jonge
arbeidsters en jonge arbeiders, oudere ar-
beiders en vrouwen, politie en soldaten. Deze
personen zijn levende symbolen.
Aan het slot « telkens flarden van een
anti-militaristisch lied en stemmen roepen :
Wij willen niet ». De blinde vrouw met haar
kindje knielt vóór op het tooneel :
O kindje, kindje, moeders oogen zijn blind,
maar moeders hart speurt morgenwind...
Word wakker, open je oogjes klaar...
Het donker is om mij, maar dààr, maar daar
breekt zeker de dag aan... Morgenrood
zegeviert over nacht en dood.
Dichteres en zienster heeft Mevr. Roland
Holst telkens weer ontroerende woorden om
haar schoone verbeelding te uiten.
Roland Holst, Henr. : Grondslagen en Pro-
blemen der Nieuwe Cultuur in Sówjet-Rus-
land. 167 blz. Amsterdam, N.V. E. Que-
rido, 1932. fl- 2,25
Wat Mevr. Roland Holst schrijft verdient
steeds onze belangstelling. Haar voordrach-
ten aan nieuw Rusland gewijd, heeft zij ver-
zameld, verbeterd en aangevuld, een vasteren
vorm gegeven. Onder de talrijke werken over
het onderwerp een van beteekenis.
Haar eigen opvatting spreekt uit het vol-
gende : , • „ •• ' / ,
« Wat men heden op ieder levensgebied in
Sowjet Rusland ziet groeien, zegt Mevr.
Roland Holst, is datgene wat door de nauwe
verbinding van twee antagonistische elemen-
ten : Socialisme en Machinisme ontstaat. En
nu lijkt het de schrijfster de groote moeilijk-
heid, om niet te zeggen onmogelijkheid, om
bij het vormen van een algemeen oordeel
over de wordende Russische cultuur, dat
bevredigend is, verband te houden met deze
beide zoo nauw verstrengelde, doch antago-
nistische elementen. Steeds duidelijker werd
het haar, dat van elk oordeel over den aard
en het waarde-gehalte der Russische revolutie
als cultuur-verschijnsel, voorloopig moet wor-
den afgezien. Haar verdere ontplooiing naar
de cultureele zijde hangt in belangrijke mate
af van het feit welke van de beide elementen :
Socialisme of Machinisme, de overhand zal
krijgen. Maar bij het dieper doordringen in
het probleem dier nieuwe cultuur werd het
de schrijfster ook steeds duidelijker, hoezeer
Maxim Gorki gelijk had met zijn uitspraak:
het slechte, dat bij ons bestaat, bestaat over-
al, het goede daarentegen nergens anders.»
Romanov, P. : Drie paar zijden kousen, 267
blz. Amsterdam, E. Querido, 1932. fl. 3,25
Een boek vol schrijnend leven. Evenals
Bogdanow behandelt de schrijver de vrouw
en haar verhouding in de huidige Russische
107 |
