Full text |
te laten..-Kaal fonze. beseiieîdjgn BBBBI er benoorden de taalmens, e^clej
meer'gedaan voor de beweging dan-evenveel'. Ofwelkemefdt mçn.niets,. oTwel
tracht .meii.vQlledig;te zijn... en daarvan, van het^tracMenais geen spoortje te
m Het werk is verder systematisch opgevat, logisch gebouwd : alléén ontbre-
ken een paar klappers, die het naslaan (want daarvoor, is het ; toch geschreven?)
ten goede .zouden gekomen zijn: een vergeet. of een hatijnsche voorliefde..
Tot daar de algemeenheden.
..Willen wij den tekst op den voet volgen nu, en onder meerdere discussie-
punten enkele naar ypor halen, die vermeldenswaard zijn?. . .,
Dte Schr. geeft een overzicht van de genesis van de wet, en slaagt er in
onze belangstelling gaande te maken voor de voorbereidende schermutselingen
en polsingen. Als een paal staat het boven water : de strekkingen waren m den
grond uiteenloopendV en het. is de eenparigheid van stemmen voorzeker, het
doel dat voor oogen stond (alleszins lof waardig) die bet tot een wet lieten
'komfen^ waarin het «privaat initiatief» de zegeklok zou luiden, soms en dik-
.'.wijls. over de officieele instelling (van welke gezindheid ook) en altijd over het
''.kuituurvraagstuk. Nu de normale toestanden min of meer hersteld zijn zou
een bibliotheekwet als die van 1.921, zeker niet zoo stande pede gestemd ge-
raken. En wij kunnen.-het volmondig eens zijn met.den Schr, ,«. que c’est. de
mots qu’elle a le moins besoin » (pag. 6), dat er moet gehandeld worden, maai
wij houden het er voor, dat het spreekwoord « bezint, eer gij begint » ook nog
zijn,-,draagkracht heeft. . .. . . dbÿj • -■ ,
Zeer interessant is de behandeling van de drie grondstellingen waarop de
wet rust • T zelfstandigheid van de plaatselijke overheid ; 2° minstens één
.bibliotheek per gemeente; 3° volledige gelijkheid onder gemeente-, aangeno-
men en vrije bibliotheken. Daaruit spreekt zeer duidelijk, dat deze wet verderfe-
lijke achterpoortjes heeft, en de gemeenten, hoe bepaald bedoeld ook, ontsnappen
'kunnen aan hun verplichtingen, In de gemeente namelijk, waar een door den
Staat erkende boekerij gevestigd is, moeten geen 0,25 ft. uitgetrokken worden.
Er moet ook tot geen stichting overgegaan worden. We wisten dat wel, maar
het is een goede daad van den Schr. op deze tegenspraak in den geest en de
letter te wijzen, herhaaldelijk. Het vrije initiatief heeft te, veel voorrechtje-
... kregen in de toepassing van de wet, zoodanig zelfs, dat het dem.wil.van. den
".wetgever kan ontwrichten, weer eens ten bate van de politiek,, ten kostq van
"de kuituur.'Óverigens twijfelt Schr. zelf aan de openbaarheid van de. vrijepn-
'stelling • (§ 17, pag. 40 en 60) « ...les bibliothèques libres reconnues:-par -l’Etat
' ne sont en réalité, considérées comme service public qu’pnvertn-d’une fiction ».
Slechts zeer weinige hebben een, openbaar. karakter en-.zijn voor elkeen genaak-
Kaar
Regelmatig komt Schr. terug op de slechte stelling- van art, één, waardoor
.het mogelijk gemaakt wordt, ' dat een gemeente zich, onttrekt aan de Staats-
contrôle; en Schr; wenscbt den tekst, : . •- ~ (
«La présente loi règle la situation des bibl. publiques; communales, adop-
■ 35 |